استارت‌آپ‌هایی که صنعت حمل و نقل را متحول ساختند (بخش چهارم – ایران)

برخلاف سایر تکنولوژی‌هایی که سال‌ها طول می‌کشید تا به ایران برسند، استارت‌آپ‌ها خیلی زود و بدون وقفه‌ای طولانی به اقتصاد و کسب و کار ایران راه پیدا کردند. افرادی که ایده‌هایی در سر داشتند سعی کردند ایده‌های خود را اجرایی کرده و کسب و کارهایی نو و زود بازده را کلید بزنند.

اما صنعت حمل و نقل به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پیش برنده اقتصاد جزو پرکارترین صنایع بوده و استارت‌آپ‌های زیادی را معرفی کرد.

فرآهم نبودن زیرساخت‌های مناسب در حوزه حمل و نقل و فرسوده بودن ناوگان از دلایلی است که باعث شده، حمل و نقل در ایران، از کارآمدی مناسب برخوردار نباشد. به همین علت نیاز بود تا با وارد شدن روش‌های نوین و همچنین دیجیتاله شدن این صنعت تماماً سنتی، شرایط متحول شود. در سال‌های اخیر شرکت‌های دانش بنیان و استارت‌آپ‌ها دست به کار شدند و صنایع حمل و نقل را به کلی متحول ساختند. البته این متحول‌سازی با مقاومت‌های بسیاری از طرف فعالین سنتی کسب و کار همراه بود و حتی در مواردی به درگیری‌های گسترده نیز انجامید.

در این بخش، ۳ استارت‌آپ مهم و پیشرو در حوزه حمل و نقل در ایران را بررسی می‌کنیم.

حمل و نقل شهری:

اسنپ: اسنپ یکی از موفق‌ترین استارت‌آپ‌ها در ایران است. این استارت‌آپ به عنوان اولین استارت‌آپ حوزه حمل و نقل در ایران کار خود را در سال ۱۳۹۳ آغاز کرد. این استارت‌آپ الهام گرفته از ایده Uber (بزرگ‌ترین شرکت تاکسیرانی دنیا) است. این شرکت توانست حمل و نقل شهری بر پایه تاکسی را متحول سازد. اسنپ تا امروز میلیون‌ها یورو سرمایه به خود جلب کرده و از بزرگ‌ترین استارت‌آپ‌ها به در ایران به شمار می‌آید.
هر فرد که می‌خواهد به عنوان مسافربر از خودروی خود استفاده کند، امروز می‌تواند بدون هیچ مانع قانونی، فعالیت خود را چه به طور پاره وقت و چه تمام وقت آغاز نماید. اسنپ اکنون میلیون‌ها عضو دارد و کاربران آن به دلیل ارائه خدمات با کیفیت و پشتیبانی مناسب و همین‌طور هزینه پایین رو به افزایش‌اند. اسنپ یک اپلیکیشن مخصوص رانندگان، و یک اپلیکیشن مخصوص مسافران دارد. در سال‌های اخیر اسنپ فعالیت خود را در حوزه‌های دیگر نیز گسترش داده و به برند بزرگ‌تری تبدیل شده است. به علاوه تعداد تاکسی‌های اینترنتی هم مدام در حال افزایش است.

الوپیک: الوپیک یکی از اپلیکیشن‌های حوزه حمل و نقل در ایران است که به خوبی توانسته با نوآوری و پوشش‌دهی مناسب در زمینه حمل مسافر و کالا در حیطه‌ای جدا از تاکسی، یعنی پیک، چه به صورت وانت و چه به صورت موتور به خوبی سهم بسیار بالایی از بازار را نصیب خود کند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که الوپیک برای کاربران رو به فزونی خود دارد، قیمت و سرعت فوق‌العاده آن است؛ این ویژگی‌ها یعنی دقیقاً همان چیزهایی که هر کاربر از یک پیک می‌خواهد. الوپیک توانسته به عنوان یک هاب بزرگ و منظم به فعالیت پیک‌های موتوری و وانت‌های حمل بار دیسیپلین و یکپارچگی خاصی ببخشد و آن‌ها را برای کاربران خود در تمام ساعات شبانه روز در دسترس قرار دهد. همچنین قیمت‎های حمل و نقل را برای صاحبان کالا به نسبت بسیار زیادی منطقی کرده و پایین آورده است. روی هم رفته الوپیک می‌تواند نمره بسیار بالایی بگیرد.

حمل و نقل بین شهری:

آمارها نشان می‌دهد ۲۲% از صنعت حمل و نقل بین شهری کشور در دست مسیرهای هوایی و ریلی است و باقی مانده، یعنی چیزی نزدیک به ۸۰% متعلق به حمل و نقل جاده‌ای یعنی کامیون و تریلی است. هزینه فرصت عدم بهروری درست از این حمل و نقل حدود ۱.۵ میلیارد دلار است که با بهره‌وری درست می‌توان این پول را به جیب دولت و ملّت برگرداند. گفته می‌شود در دنیا حدود ۱۰% از کل ترددهای ناوگان جاده‎‌ای یک سر خالی است که این آمار در ایران رقم فاجعه‌آمیز ۴۵% را نشان می‌دهد. همچنین در مقطع کنونی یک کامیون در سال حدود ۵۵ هزار کیلومتر سفر می‌کند که این آمار در آمریکا رقمی معادل ۱۸۰ هزار کیلومتر است. تمام این اعداد نشان‌گر عدم بهروری مناسب در ناوگان جاده‌ای ماست.
اینجاست که نیاز به ساز و کاری ویژه و به روز برای بهینه‌سازی حمل و نقل جاده‌ای در کشور احساس می‌شود. نیاز به سیستمی که ترددهای یک سر خالی را به حداقل برساند، آرام آرام مقاومت یکی از سنتی‌ترین بخش‌های حمل و نقل کشور را کنار زده و این بخش را به حرکت و پیشرفت وا دارد و در نهایت سیستمی که حمل و نقل بار را هم برای صاحب کالا و هم برای راننده بهینه و «آسان» کند.

آسان‌بار: آسان‌بار محبوب‎ترین و بزرگ‌ترین بازارگاه الکترونیکی حمل و نقل بار در کشور است که در حال حاضر بیش از ۲۰ هزار راننده تایید شده و ۴۰۰ شرکت حمل و نقل در سراسر کشور از خدمات آن استفاده می‌کنند. «آسان» بودن و ارزان بودن از مهم‌ترین ویژگی‌های بزرگ‌ترین بازارگاه الکترونیکی حمل بار در کشور است. علاوه بر آن، دسترسی به هزاران راننده، اعلام بار فقط در ۲۰ ثانیه، عدم وجود کمیسیون، رهگیری محموله، ارتباط مستقیم میان شرکت‌های حمل و نقل و رانندگان، عدم دخالت آسان‌بار در نرخ کرایه‌ها، تنوع ناوگان حمل و نقل و ده‌ها ویژگی دیگر باعث شده آسان‌بار بتواند حمل و نقل جاده‌ای کشور را دست‌خوش تحولات عظیمی کند. بیش از نیم میلیون بار ثبت شده تا به حال در سیستم، نشان‌دهنده اقبال روز افزون شرکت های حمل و نقل و رانندگان به این اپلیکیشن است.

امیدواریم صنایع حمل و نقل کشورمان روز به روز بیش از پیش رشد کرده و این سیر تحول سرعت بیشتری به خود بگیرد.