اولین یادبود برای قربانیان حوادث ترافیکی در سال ۱۹۹۳ توسط مؤسسه صلح جادهای برگزار شد. در سال ۱۹۹۵ مجمع عمومی فدراسیون اروپایی قربانیان ترافیک جاده (FEVR) از این حرکت حمایت کرد. تا سال ۱۹۹۸ این رویداد به جز انگلستان در تعدادی از کشورها مانند آرژانتین، استرالیا، آفریقای جنوبی و… نیز مورد توجه قرار گرفت.
سازمان بهداشت جهانی حمایت خود را در سال ۲۰۰۳ اضافه کرد و در سال ۲۰۰۵ مجمع عمومی سازمان ملل از همه ملتها دعوت کرد تا آخرین یکشنبه نوامبر هر سال را بهعنوان روز یادبود و احترام شایسته به قربانیان تصادفات جادهای و خانوادههایشان در نظر بگیرند.
در سال ۲۰۰۷ این رویداد در ۱۸ کشور جهان برگزار شد. این برنامهها غالباً نمادین و با روشن کردن شمع یا نمایشهای خیابانی و تئاتر و یا برگزاری سمینارهای تخصصی همراه بود.
در سال ۲۰۰۸ شمار کشورها به ۲۸ رسید. از جمله بلژیک، کرواسی، فرانسه، یونان، هند، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، لوکزامبورگ، مکزیک، هلند، فیلیپین، لهستان، پرتغال، اسلوونی، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سوئیس، اوگاندا، انگلستان و ایالاتمتحده آمریکا را میتوان نام برد.
و هر سال بر این تعداد افزوده میشود…
در کشور ما یکی از اولین مراسم برگزارشده با عنوان ” تا نپنداری ز یادت غافلم…” توسط اداره کل حملونقل و پایانههای وقت در سالن اتاق بازرگانی ارومیه برگزار شد و از آن پس هر سال به قوت و ضعف در جایجای کشور شاهد مراسمی از سوی دستگاههای دولتی هستیم. کمیسیون ایمنی راههای کشور در سالهای اخیر به این رویداد بینالمللی توجه ویژهای نشان داده است. یکی از اهداف این حرکت جلب افکار عمومی بهسوی این قشر خاموش و دردمند جامعه است که هر سال بر تعداد آنها افزوده میشود و در اثر یک سانحه کیفیت زندگی ایشان بهشدت دستخوش تغییر و کاستی میشود.
این قربانیان که غالباً سرپرست خانواده و نانآور خود را از دست میدهند با انواع مشکلات درگیر میشوند:
یا خانواده مقصر هستند که باید تاوان اشتباه و تقصیر را با زندان و پرداخت دیه جبران کنند و یا بازماندگان داغداری هستند که علاوه بر شوک از دست دادن عزیز خود باید در تکاپوی ساماندهی جدید به وضع معیشتی خود باشند و یا اگر دچار معلولیت دائم شدهاند تا پایان عمر علاوه بر کاهش کیفیت زندگی و کار و ارتباطات ، درگیر امور توانبخشی و هزینههای باشند.
در همه این ماجراها از میزان فشار روحی و روانی واردشده بر هریک از بازماندگان و مشکلات رفتاری و اجتماعی آنها که بهخوبی لمس میکنیم سخنی نمیگوییم.
سالانه حدود ۱۳۰۰۰ خانواده در کشور دچار این مصائب میشوند . در استان ما سالانه حدود ۴۰۰ خانواده داغدار یک یا چند نفر از عزیزان خود میشود و ۱۰ برابر این تعداد دچار جراحت یا معلولیت دائم میشوند.
هدفگذاری سازمان بهداشت جهانی به مناسبت این روز کاهش ۵۰ درصدی کشتهها و جراحات تا سال ۲۰۲۰ است.
سوانح ترافیکی قابل پیشبینیاند . بنابراین قابل پیشگیریاند. این هزینه گزاف و خونین که بر اقتصاد کشور نیز سالانه مانند چکشی خردکننده میکوبد و از حرکت بازنمیایستد به معنای واقعی کلمه گزاف و بیهوده است زیرا میتواند متوقف یا مهار شود.
تجربه سایر کشورها نشان داده است که نهادهای مردمی و سمنها (NGO) در اینگونه حرکتهای اجتماعی میتوانند نقش مؤثرتری ایفا کنند. گروههای باانگیزه جوانان و بانوان میتوانند با تشکیل و ثبت سازمانهای مردمنهاد در محلات یا شهرهای خود یاد این قربانیان را با برنامههای ترویجی و فرهنگی زنده نگاه دارند و به ترغیب رانندگی ماهرانهتر و مسئولانهتردر جادهها و معابر شهری کمک کنند. بهخصوص خانوادههای حادثهدیده و بازماندگان این حوادث میتوانند باانگیزه بیشتر کمک کنند تا این اتفاق تلخ برای دیگران تکرار نشود.
امید است شاهد تشکیل سمنهایی از میان موتورسواران، رانندگان ایمن و خانوادههای قربانیان حوادث ترافیکی و یا سایر دلسوزان جامعه با هر نام و محدوده فعالیتی که میتوانند ، باشیم. قطعاً سمنها به برنامهها و اقدامات دستگاههای اجرایی و دولتی نیز کمک کرده و روح تازهای در کالبد اقدامات ایمنی راهها خواهند دمید.
یاد همه درگذشتگان حوادث ترافیکی کشور را گرامی میداریم و برای پاسداشت زندگی همه شهروندان تلاش میکنیم.