انبارداری چیست ؟ آشنایی ۰ تا ۱۰۰ با اصول انبارداری

زمان مطالعه: ۶ دقیقه

انبارداری چیست؟ این سوالی است که در هر دوره از زندگی بشر، پاسخ های مختلفی به آن داده شده است. در واقع یکی از نشانه های پیشرفت بشر را می توان در بهبود روش انبارداری بدانیم. امروز انبارداری به عنوان یکی از مراحل مهم تجاری- اقتصادی نقش زیادی در قیمت تمام شده محصولات دارد. از این شناخت این مسئله و بهبود نحوه انبارداری می تواند دغدغه بسیاری از تولیدکنندگان و البته مصرف کنندگان باشد. در ادامه می خواهیم بدانیم انبارداری چیست و چگونه می توانیم روش انبارداری خودمان را بهبود ببخشیم.

انبارداری چیست؟ پاسخی از دل تاریخ

همانطور که گفتیم انبارداری عملی سنتی است که احتمالا سابقه آن به زمان انسان های اولیه بر می گردد. انبارداری شیوه ای است که به جز انسان ها برخی از حیوانات و حشرات نیز از آن استفاده می کنند. مورچه ها یکی از معروف ترین موجوداتی هستند که از شیوه های جالب انبارداری بهره می برند.

بنابراین جای تعجب ندارد که انسان های اولیه به سرعت متوجه شده اند که می توانند بخشی از غذای شکار شده را به نحوی برای مدت زمان مشخصی انبار کنند تا در زمان نیاز از این آذوقه استفاده کنند. این مسئله به خصوص در فصول سرد سال برای انسان و البته برای بسیاری از جانوران یک راهکار نجات بخش محسوب می شد.

شیوه انبارداری در ابتدا چیزی شبیه به نحوه انبارداری حیوانات بود. اما رفته رفته انسان ها مسیر خودشان را از حیوانات جدا کردند. این تغییر مسیر عملا تمام جنبه های زندگی بشریت از جمله روش انبارداری را نیز متحول کرد.

امروز شیوه انبارداری مورچه ها یا هر موجود دیگر احتمالا نسبت به میلیون ها سال قبل تغییر زیادی نکرده است. اما انسان ها با توجه به افزایش نیاز و گسترش دانش خود سعی کردند در هر دوره ای به شکل جدیدی بدانند که انبارداری چیست.

در واقع علت اصلی این که انسان ها سعی کرده اند در هر دوره به شکل متفاوتی بدانند انبارداری چیست،  همچون حمل و نقل جاده ای مسئله نیاز است. انسان های اولیه تنها می خواستند بخشی از غذای شکار شده را برای مدت چند هفته ذخیره کنند. اما با گسترش جمعیت انسانی و افزایش نیاز عملا فضای مورد نیاز برای انبار غذا افزایش پیدا کرد و از طرف دیگر مسئله انبار کردن غذا برای مدت زمان بیشتر مطرح شد. تمامی این چالش ها باعث شد که انسان به روش های تازه ای از انبارداری برسد.

از طرف دیگر نیازهای انسان در دوره های مختلف دیگر محدود به غذا نبود. انسان ها بر اساس نیازی که داشتند سعی کردند هر چیزی را که می توانند انبار کنند. بنابراین چندان دور از واقعیت نیست که بخواهیم بگوییم، مطالعه سیر شیوه انبارداری به نوعی مطالعه تاریخ پیشرفت انسان از ابتدا تا به امروز است.

انبارداری چیست؟ پاسخی که انسان امروزی می دهد!

اما مسئله ای که وجود دارد این است که انسان امروزی با توجه به تمام نیازهایی که دارد چه پاسخی به سوال انبارداری چیست داده است؟ همانطور که گفتیم نیاز مهمترین فاکتور در تعیین پاسخ این سوال محسوب می شود.

بنابراین ما برای این که بدانیم انبارداری چیست باید ابتدا نیاز در دنیای امروز را به درستی تشخیص دهیم. دنیای امروز دنیای اقتصاد و خرید و فروش است. همانطور که ما برای دوره های گذشته نام هایی مانند ” عصر آهن “، ” عصر صنعتی سازی ” و … استفاده کرده ایم، احتمالا آیندگان نام دوران امروز ما را ” عصر شکوفایی اقتصادی ” می نامنند.

ما در دوره ای زندگی می کنیم که هر چیزی در آن قابل خرید و فروش است. هزاران بازار بین المللی ایجاد شده است و انسان ها روز به روز سعی می کنند خودشان را به بازارهای جهانی متصل کنند. اما از همه مهم تر این است که تفکر انسان بیش از هر دوره ای دیگر اقتصادی شده است. یعنی انسان ها سعی می کنند تمام رفتار خودشان را به صورت سنجیده و بهینه انجام دهند. به عبارت ساده تر انسان امروزی سعی می کند با کمترین هزینه ( زمانی، مالی و .. ) بیشترین بهره وری را داشته باشد.

بنابراین به طور خلاصه نیاز در دوره امروز ارتباط تنگاتنگی با مسئله اقتصاد و بهره وری اقتصادی دارد. بر این اساس می توان حدس زد که قرار است چه پاسخی برای انبارداری چیست داشته باشیم. بهره وری مهمترین هدف در انبارداری امروز است. بهره وری به این معنی است که در حداقل محیط، حداقل زمان با حداقل امکانات بتوان بهترین کارایی را داشت.

بنابراین بر اساس شیوه انبارداری جدید، استفاده از انبارهای بسیار بزرگ و گسترده چندان صرفه اقتصادی ندارد. انبارداری امروز مبتنی بر استفاده از انبارهای متوسط و کوچک اما در تعداد بالاست این پیشرفت را در حمل و نقل زمینی نیز می توان مشاهده نمود. این اتفاق باعث می شود که زمان انبارداری و جست و جوی کالا یا انبارگردانی کوتاه تر شود و از طرف دیگر هزینه های مربوط به نگهداری انبارها نیز کاهش پیدا می کند. همچنین در این شیوه انبارداری عملا کالا ها به صورت تخصصی تر انبار می شوند و این بدین معنی است که می توان به شکل تخصصی تری از آن ها نگهداری کرد.

اصول انبارداری مدرن

در انبارداری مدرن چند نکته اهمیت فراوان دارد.

• سرعت: در انبارداری مدرن باید تا می توان سریع بود. سریع بودن به این معنی است که یک کالا به محض ورود باید مشخص شود که در جایگاهی قرار می گیرد و با درخواست یک کالا باید در چند ثانیه محل آن مشخص و از انبار خارج شود.
• دقت: در انبارداری امروز با توجه به حجم بالای ترابری و بارنامه و درخواست ها، عملا یک اشتباه می تواند تبدیل به یک ضرر مالی گسترده شود. از این رو در انبارداری امروزی سعی میشود با شیوه های مختلف از جمله شماره گذاری، کد گذاری، استفاده از لیبل های الکترونیکی و … مانع از بروز این اشتباهات شوند.
• آنلاین بودن: یکی از مهمترین تفاوت ها در انبارداری امروز با گذشته، اضافه شدن مفهوم اینترنت و آنلاین بودن به آن است. در واقع صاحبان انبار و صاحبان کالا به سبب افزایش جریان ورودی و خروجی کالاها باید مدام با انبار در ارتباط باشند و بدانند که وضعیت لحظه به لحظه انبار چگونه است. از این رو نمی توان منتظر انواع گزارش های دستی و کارتکس های کاغذی و … ماند. در انبارداری امروزی از نرم افزارهای مبتنی بر اینترنت استفاده می شود که می تواند اطلاعات به روز و لحظه ای را به مدیران نشان بدهد. امکان گزارش گیری به شکل های مختلف و اعمال محدودیت های مدیریتی از مهمترین ویژگی های مثبت این تکنولوژی ها محسوب می شود.
• تکنولوژی های سخت افزاری: استفاده از انواع دستگاه ها و ماشین آلات مخصوص حمل و نقل در انبار و همچنین استفاده از تکنولوژی های روز دنیا مانند انواع x-ray ها جهت تشخیص موقعیت کالا و … می تواند کمک بزرگی به بهروی انبارداری ما محسوب شود.
• استفاده از سیستم های به روز انبارداری: مسئله انبارداری درست شبه به مسئله امانت داری است. در انبارداری سعی می شود که تمام کالاها و اجناس بدون هیچ ضرر و خسارتی به مشتری تحویل داده شود. در این راستا شرکت های بزرگ دنیا سیستم هایی را طراحی و تولید کرده اند که شما به واسطه آن ها می توانید انواع فاکتورهای مختلف تاثیرگذار مانند هوا، دما، رطوبت، وضعیت فیزیکی کالا ها و … را مدیریت کنید. این کار می تواند اهمیت بالایی در نگهداری درست از کالا ها در انبار داشته باشد.

برخی از سوالات متداول

انبارداری چیست؟

همانطور که گفتیم انسان ها در دوره های مختلفی از زمان پاسخ های متنوعی به این سوال داده اند. ما نقطه مشترک این پاسخ ها در مسئله ای به نام نیاز بوده است. شناخت نیاز انسان بهترین فاکتور برای این است که بدانیم انبارداری چیست. در دنیای امروز نیاز ارتباط مستقیمی با مسائل اقتصادی دارد. از این رو می توان به این نتیجه رسید که انبارداری امروز یعنی رسیدن به نهایت بهره وری در دریافت، نگهداری و ارسال کالاها.

انبارداری در کجای اقتصاد قرار دارد؟

انبارداری درست در نقطه اتصال بین تولید کننده و مصرف کننده قرار دارد. در این جا لزوما مصرف کننده به معنی مصرف کننده عام نیست. یک تولید کننده محصولات بهداشتی نیز برای تولیدات خود نیاز به یک سری مواد اولیه و خام دارد. در این حالت این کارخانه به عنوان مصرف کننده محصولات خام یک تولید کننده دیگر مطرح می شود. بنابراین اگر بخواهیم کمی اقتصادی تر نگاه کنیم، انبارداری در تمام مراحل تولید یک محصول می تواند دخیل باشد. یک کارخانه برای تولید محصول نهایی شاید به چندین نوع محصول اولیه نیاز داشته باشد.

این یعنی این کارخانه به چندین نوع انبارداری احتیاج دارد. از طرف دیگر خود محصولات نهایی نیز در انباری دیگر دپو می شود. وقتی بخواهیم مجموع هزینه انبارداری را نگاه کنیم متوجه می شویم که عملا درصد بالایی از هزینه تمام شده یک محصول مربوط به همین هزینه انبارداری است. این مسئله باعث شده است تا برخی از تولید کنندگان مانند گروه تولیدی ماکارونی زر سعی کند با شناسیی درست بازار و نیاز خود نیاز به انبار را تا حد ممکن کاهش دهد. این کار باعث شده است که هزینه تمام شده محصول برای تولید کننده و در نهایت برای مصرف کننده پایین تر باشد.

تاثیر مسئله زمان در شیوه انبارداری چگونه است؟

احتمالا با گروه دیجی کالا آشنا هستید. تا کنون فکر کرده اید که که چرا دیجی کالا از چند انبار برای ارسال کالاهای خود استفاده می کند؟ پاسخ ساده است. او می خواهد سریع تر کالاها به دست مشتری ها برسد. این ساده ترین تاثیر زمان در روش انبارداری امروزی است.