در اروپا ظاهراً رومیها اولین قومی بودند که در کشور خود و انگلستان نوعی علائم ترافیکی استفاده کردند. آنها جادهها را با سنگهای مخصوصی مشخص میکردند و کلمه مایل که مبنایی برای مسافت است در همین زمان مورداستفاده قرار گرفت.
درواقع از ابتدای سابقه علائم رانندگی نشانههای مشخصی نیست. بسیاری از علائم اولیه به هزینه و ابتکار افراد شخصی نصب شدند. اولین قانون مربوط به تابلوهای عبور و مرور در ۱۷۷۳ به تصویب رسید که دارای شکلهای مشخص بود و مسئولین محلی حفظ و نگهداری جادهها، موظف شدند علائم جهتنما و راهنما را در محدوده مسئولیت خود نصب و نگهداری کنند.
اختراع و پیشرفت سایر وسایل نقلیه خطرهای جدیدی برای بهره گیران از معابر را مطرح ساخت و تابلوهای تازهای به وجود آمد. تپهها و پیچهای تند مخاطرههایی را برای سایر وسایل نقلیه ایجاد کرده بود و به همین دلیل تابلوهای «خطر» و «احتیاط» در آن نقاط استقرار یافتند.
بسیاری از تابلوهای دیگر نیز توسط مقامهای محلی برای حل مشکلات منطقهای ایجاد شدند که رفتهرفته به علائم اصلی و مهم تبدیل شدند.
در ۱۹۲۶ اولین نشریه وزارت حملونقل درباره علائم راهنمایی و رانندگی انتشار یافت و در ۱۹۳۰ خط سفید در تقاطعها بهعنوان خطی که خودروها باید در پشت آن بایستند به رسمیت شناخته و البته در پیچها و تقاطعها هم به کار گرفته شد.
باید متذکر شد که پس از ساخت علائم الکترونیکی و کاربری آنها در ترافیک کدهای جدیدی به وجود آمد مثلاً چراغ زرد چشمکزن به معنی احتیاط کامل و قرمز چشمکزن به معنی ایست کامل است. دیگر اینکه خطوط هم دارای شکلهای متنوع شدند که در اروپا مقررات خاصی دارد و البته در ایران استفاده نمیشود.
به اعتقاد کارشناسان حملونقل «بهرهوری مناسب از راههای موجود کشور نیازمند نصب علائم واضح و مؤثر است و البته پس از نصب علائم در شرایط و موقعیتهای خاص، میتوان با بررسی نتایج حاصله در محل تغییرات لازم در جهت بهبود آن، انجام گیرد»
بر همین اساس یک کارشناس حملونقل پیشنهاد داد با استفاده از علائم افقی و تابلوهای هوشمند جادهای هم از هزینههای گزاف استفاده از علائم عمودی کاست و هم در معماری راهها نظم و نسخ خوبی به وجود آورد.
بنا بر گزارشهای بهدستآمده، رضا مرادی در توضیح این پیشنهاد گفت: تعدد علائم عمودی درراهها باعث خستگی چشم رانندگان و عدم استفاده مطلوب از آنها میشود.
وی ادامه داد: امروزه با توجه به اینکه سالانه صدها میلیارد تومان جهت ساخت، تعویض و نگهداری این علائم در اثر تخریب، سرقت و… صورت هزینه میشود، میتوان با استفاده از علامات افقی (انواع خطکشیها، نقوش و بازتابهای جادهای) و تابلوهای هوشمند جادهای از هزینههای گزاف استفاده از علائم عمودی کاست.
این کارشناس حملونقل افزود: تابلوهای هوشمند با توجه به کارکرد برخطشان علاوه بر تأثیر در ایمنی راهها، در بسیاری موارد در مدیریت راهها (اعلام بهموقع علائم جادهای) نیز تأثیر بسزایی دارند.
وی گفت: سرعت عمل رانندگان نسبت به علائم افقی در مقایسه با علائم عمودی نیز بهمراتب بیشتر است.
از طرفی در برخی موارد حوادث جادهای درراهها ناشی از تصادف خودروها با علامت عمودی در جادهها است که این موضوع نیز بر مزیتهای استفاده از علائم افقی میافزاید.
بر اساس گزارشی که دفتر حملونقل جادهای و دبیرخانه شورای عالی هماهنگی ترافیک وزارت کشور در مورد کاربرد علائم راهنمایی و رانندگی منتشر کرده، علائم راهنمایی و رانندگی میتوانند رانندگان را بهطور دقیق و صحیح راهنمایی کنند تا نظم و ترتیب در جریان ترافیک در یک مسیر به وجود آمده و از این طریق ایمنی و توانایی یکراه برای عبور دادن تعداد کافی خودرو با حداقل تأخیر و ایجاد ناراحتی برای استفادهکنندگان فراهم آید.
بر اساس این گزارش نصب علائم واضح و مؤثر ازجمله ضرورتهای مهندسی راه و ترافیک بهمنظور بهرهوری مناسب از راههای موجود کشور محسوب میشود و کاربرد علائم نیز توسط اصول هندسی که بر اساس مطالعات دقیق در مورد عوامل بسیار مانند جریان آمدوشد، مقدار سرعت، تعداد تصادفات و… تأیید شده است، صورت میگیرد.
ضمن اینکه علائم مورداستفاده فعلی در ایران بر مبنای کنوانسیون ۱۹۶۸ وین طراحیشده است و علائم ترافیکی پذیرفتهشده توسط کشورهای اروپایی و کشورهای همجوار ایران مانند ترکیه، روسیه و عراق همگی بر مبنای کنوانسیون ۱۹۶۸ وین است.