زمان مطالعه: ۴ دقیقه

مکرر شنیده‌اید مثلاً فردی مسیر سه ساعته را ۱۲ ساعته طی کرده یا مثلاً ۱۷ ساعت در جاده چالوس گیر افتاده، شاید خودتان همچنین شرایطی را تجربه کرده باشید.
سفر در بعضی تعطیلات خاص، تابع ظرایف و ترفندهای ویژه‌ای است که اگر رعایت نکنید، ممکن است دچاردردسر شوید:
انتخاب مسیر
این اولین و احتمالا مهم‌ترین گام است. یکسری از افراد برای بعضی مقاصد پرترافیک، این ترفند را خوب رعایت می‌کنند. دلیل این کار تجربه و اطلاعات خوبی است که از مسیرها دارند. شما هم پیش از سفر باید بهترین مسیر ممکن را انتخاب کنید تا در ترافیک نمانید، البته برای همه شهرها انتخاب‌های متعددی در دسترس نیست. مثلاً برای رفتن به قم و کاشان اغلب افراد از اتوبان قم و در ادامه اتوبان امیرکبیر (کاشان) استفاده می‌کنند. جاده قدیم منتهی به این دو شهر به دلیل عبور کامیون‌ها برای عبور سواری‌های شخصی مناسب و امن نیست و توصیه نمی‌شود. با این حال بار ترافیک در این مسیر معمولا ابتدای آن است و بعد از قم معمولا روان می‌شود یا برای رسیدن به رشت درست است فقط آزادراه رشت در دسترس است، اما باید بدانیم مهم‌ترین گره این مسیر، اول از همه تهران تا کرج است که چند مسیر برای آن وجود دارد. در مواقع خیلی شلوغ می‌توان کمی افزایش مسافت را به جان خرید و ابتدای مسیر را با استفاده آزادراه تهران ـ ساوه دور زد. یا تجربه نشان داده از میان مسیرهای سه‌گانه چالوس، هراز و فیروزکوه که پایتخت را به استان مازندران وصل می‌کند، سومی و دومی از نظر ترافیک وضعیت بهتری دارد. درست است که برای بعضی شهرها مثلا استفاده از محور فیروزکوه ممکن است مسیر سفر شما را افزایش بدهد، اما با در نظر گرفتن زمانی که ممکن است در ترافیک هدر بدهید، گاهی به‌صرفه است.
زمانبندی حرکت
زمانبندی حرکت هم از مهم‌ترین ترفندهای گیر نیفتادن در جاده‌های پرترافیک است؛ تصمیمی که یک جورهایی تکلیف بقیه سفر شما را روشن می‌کند. در مسیرهای شلوغ انتخاب ساعت حرکت اهمیتی بنیادین دارد. طبیعی است به دلیل عدم پراکندگی مناسب مسافرها بعضی ساعت‌ها ترافیک زیاد و در بعضی ساعت‌ها کم است. زمانبندی حرکت به معنای شناسایی ساعات پیک ترافیک و حرکت در ساعت‌های غیرپیک است. ساعت حرکت معمولی افراد در سفر ساعات روز است. عده‌ای برای فرار از ترافیک ساعات انتهایی شب را انتخاب می‌کنند، با این استدلال که جاده خلوت‌تر می‌شود. با این حال ولی در سال‌های اخیر به دنبال تغییر سبک زندگی و دیر خوابیدن بسیاری از خانواده‌ها، ساعات ۱۱ و ۱۲ شب، عملا مثل ساعات روز است. بهترین ساعت حرکت برای اغلب جاده‌ها، ساعات ابتدایی صبح است. تجربه نشان داده زود بیدار شدن برای اغلب افراد، سخت‌تر از دیر خوابیدن است. ساعات صبح البته به معنای ۷و ۸ نیست، تا آن موقع همه بیدار شده‌اند. حرکت راس ساعت ۳ یا ۴ صبح می‌تواند به مقصد رسیدن شما را تسهیل کند، اما لزوما به معنای خلوتی جاده نیست. یادتان باشد جاده‌ای همچون جاده چالوس در بعضی تعطیلات خاص سال ممکن است ۲۴ ساعته ترافیک باشد. با این حال در این‌ گونه ایام هم باز زمانبندی به نفع شماست و طول زمانی سفر شما را کاهش می‌دهد.
مدیریت توقف‌ها
زمانی که زود حرکت می‌کنید، باید بدانید انبوهی از جمعیت پشت سر شما در حرکتند و در صورت توقف زیاد و گاه و بی‌گاه ممکن است دوباره به دام ترافیک بیفتید. سعی کنید مسیرهای کوتاه را بدون توقف سپری کنید، برای مسیرهای بلندتر هم تعادل را رعایت کنید و زمان مناسب و کوتاهی را برای استراحت و احیانا صرف غذا اختصاص بدهید.
اگر دیر کنید ممکن است شلوغی جاده و بار ترافیک به تدریج به نقطه‌ای که شما هستید، برسد و مابقی مسیر را به سختی طی کنید.
شناسایی گلوگاه‌ها
شناسایی گلوگاه‌ها مهم است. یکی از این جهت که اگر مسیر جایگزینی باشد، بتوانید از آن استفاده کنید، دیگری این‌که وقتی به گره ترافیکی رسیدید، با اطلاعاتی که دارید، می‌دانید ترافیک کی باز شده و اعصابتان خرد نمی‌شود. مثلا در مسیر تهران ـ رشت، از تهران تا کرج و دو شهر منجیل و رودبار در روزهای شلوغ معمولا قفل است. برای اولی می‌توان تدابیری اندیشید و از ترافیک فرار کرد. برای دومی هم همین‌که بدانید ترافیک نیم ساعت یا یک ساعت دیگر بعد از عبور شما از شهر منجیل تمام می‌شود، خودش یک نوع آرامش خاطر به شما هدیه می‌دهد. برای شهرهایی مثل قم، کاشان، اصفهان، یزد و شیراز هم که همه مجبورند از آزادراه قم استفاده کنند، طبیعی است ابتدای مسیر در روزهای شلوغ ترافیک بالایی داشته باشد. برای این مسیر هم جایگزین‌هایی مثل آزادراه ساوه یا آزادراه تازه‌تاسیس قم ـ گرمسار هست که از سمت ورامین می‌توان واردش شد.
کنترل اعصاب
حتما پیش از سفر به اندازه کافی استراحت و در طول مسیر آرامش خود را حفظ کنید. وقتی در ایام شلوغ سال به سفر می‌روید، به هر حال باید پیه ترافیک را به تن‌تان بمالید. با از کوره در رفتن و واکنش‌های آنی فکر نشده مثل استفاده از شانه خاکی یا مسیر مقابل می‌توانید اتفاقات جبران‌ناپذیری را به وجود آورید. در مواقعی که مجبور به توقف طولانی‌مدت می‌شوید، ماشین‌تان را خاموش کنید، هم آرامش بیشتری خواهید داشت، هم از مصرف بیهوده سوخت جلوگیری می‌کنید. اگر ترافیک را به رسمیت بشناسید، تحملش راحت‌تر می‌شود. می‌توانید با هم صحبت کنید، بازی کرده و موسیقی گوش کنید. به خودتان بقبولانید همه لذت در رسیدن نیست، گاهی در مسیر هم می‌توان بخشی از لذت سفر را تجربه کرد.
کسب اطلاعات
ندانستن این‌که تا کجا باید در ترافیک بمانید، شما را کلافه می‌کند. افسرهای راهنمایی و رانندگی که معمولا در حاشیه جاده‌ها هستند، منبع خوبی برای اطلاعات ترافیک هستند. از آنها بپرسید و بدانید تا کجا قرار است در ترافیک بمانید. تجربه نشان داده در این صورت ترافیک، تحمل‌پذیرتر می‌شود. ضمنا راننده‌هایی که از مسیر مقابل می‌آیند، همیشه منبع خوبی برای کسب این اطلاعات نیستند. بعضی از آنها ممکن است بخواهند شما را ناامید یا مسخره کنند، اگر هم چیزی از آنها پرسیدید، جوابشان را با چند نفر دیگر هم راستی‌آزمایی کنید.
زمانبندی بازگشت

همه نکاتی که درباره زمانبندی حرکت گفته شد، برای زمانبندی بازگشت هم درست و مفید است. با این حال ولی بازگشت یک فرق عمده با رفت دارد. معمولا بار ترافیک جاده‌ها در ایام شلوغ در مسیر رفت تقسیم می‌شود؛ عده‌ای صبح و عده‌ای شب می‌روند، گاهی حتی یک روز یا دو روز قبل‌تر، ولی موقع بازگشت به دلیل الزام زمانی مدرسه و محل کار از یک طرف و تلاش برای استفاده حداکثری از آخرین ساعات و دقایق سفر، اغلب افراد در یک بازه زمانی خاص عزم بازگشت می‌کنند. در این شرایط معمولا شاهد ترافیک سنگین‌تری هستیم. اگر قرار است یک روز از محل کار خود مرخصی بگیرید، بهتر است آن را برای روز آخر سفرتان خرج کنید و دیرتر از بقیه برگردید یا در مسیرهای کوتاه، اگر همه جمعه بعدازظهر و شب برمی‌گردند، شما بخوابید و صبح خیلی زود شنبه حرکت کنید. رعایت این نکات بازگشت آسان‌تری را برای شما رقم می‌زند.