افزایش عوارضی های در آزادراه ها باعث تعجب و ناراحتی بیشتر رانندگان می شود اما رانندگان خودروهای سنگین بیش از سایر خودروها از این افزایش متعجب و رنجیده اند. در حالی که بسیاری از رانندگان ناگهان با ارقام افزایش یافته که در برخی موارد بسته به نرخ قبلی، تا ۲۰هزارتومان و بیش از آن هم تغییر قیمت داشته اند رو به رو شده اند.
حمیدرضا حاجی بابایی نماینده مردم همدان در مجلس هم نامه ای خطاب به وزرای امور اقتصادی و دارایی و همچنین صنعت، معدن و تجارت نگاشته و در آن از عوارضی تهران ـ همدان با عنوان «سرِ گردنه» یاد کرده است. البته از نظر قانونی، تعیین کننده نرخ عوارض آزادراه های خصوصی، شخص وزیر راه و شهرسازی است و افراد مورد خطاب حاجی بابایی در این نامه، مسئولیتی در خصوص نرخ عوارضی ها ندارند. اما وزیر راه افزایش ۲۵ تا ۵۰ درصدی عوارض آزادراه ها در سال ۹۷ را تکذیب کرده و گفته : چه کسی گفته عوارض آزادراه ها تا این مقدار افزایش داشته است!؟
داوود کشاورزیان مشاور وزیر راه و شهرسازی در این زمینه درباره تعیین نرخ عوارض آزادراه ها گفت: عوارض آزادراه های خصوصی را سالانه وزیر راه و شهرسازی بر اساس مندرجات و محتویات قرارداد امضا شده میان بخش خصوصی و این وزارت خانه و با توجه به حجم سرمایه گذاری ای که سازنده در آن داشته است و همچنین مسائلی همچون وضعیت عمومی اقتصادی مردم منطقه و نرخ تورم تعیین می کند. عوارض آزادراه های دولتی را نیز شورای اقتصاد تعیین می کند
محمدرضا زمانیان مدیرکل آزادراه های سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای نیز درباره رقم سالانه افزایش نرخ آزادراه ها که در قانون آمده گفت: قانون هیچ درصدی برای سقف افزایش نرخ آزادراه های دولتی یا خصوصی تعیین نکرده است و در خصوص آزادراه های خصوصی، وزیر راه و شهرسازی و در خصوص آزادراه های دولتی شورای اقتصاد تصمیم گیری می کنند. بنابراین آنچه در رسانه ها ذکر شده که رقم عوارضی ها باید سالانه حداکثر ۲۰ درصد افزایش یابد، صحت ندارد.
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص نامه اخیر نماینده مردم همدان در مجلس گفت: عوارضی ها زیان ده هستند و آنگونه که با عنوان «سرِ گردنه» از آنها یاد شده، صحیح نیست.
این مقام مسئول در سازمان راهداری تصریح کرد: وقتی سرمایه گذار در احداث آزادراه سرمایه گذاری می کند، در زمان انعقاد قرارداد با دولت گزارشی با نام «گزارش درآمد ـ هزینه» به نماینده دولت -اعم از سازمان راهداری، شرکت ساخت یا وزارت راه – ارائه داده و در آن بر اساس برآوردهای اولیه که از مطالعات اقتصادی طرح نشأت گرفته است، رقمی در خصوص نرخ عوارض در پایان ساخت محور پیشنهاد می دهد. در این فرمول موارد چون هزینه تمام شده احداث مسیر، هزینه تعمیر و نگهداری جاده، حقوق کارکنان شرکت آزادراه مذکور و عوارض گیرندگان، میزان تردد خودروهای سواری و سنگین و … در آن لحاظ شده و نهایتا طرفین در خصوص یک نرخ با یکدیگر توافق می کنند.
به گفته زمانیان وقتی آزادراه ساخته می شود اختلاف زیادی میان رقم پیش بینی شده برای احداث و هزینه تمام شده ساخت جاده وجود دارد که در برخی آزادراه ها، رقم برآورد بالاتر از هزینه احداث و در مواردی هم پایین تر است اما در بیشتر مواقع، قیمت تمام شده بسیار بیشتر از آن چیزی است که پیش بینی شده است.
وی تأکید کرد: اگر بخواهیم قیمت عوارض آزادراه ها را واقعی کنیم، باید بیشتر از آنچه اخذ می شود، از خودروهای عبوری دریافت کنیم ولی با توجه به اینکه وزیر راه و شهرسازی سالانه در این خصوص تصمیم می گیرد، وی مسائلی همچون نرخ تورم سالانه و میزان محرومیت استانی که آزادراه در آن واقع شده را هم در نظر می گیرد.
مدیرکل آزادراه های سازمان راهداری در خصوص عوارض آزادراه های دولتی نیز گفت: در حال حاضر تنها سه آزادراه دولتی تهران ـ قم، تهران ـ کرج ـ قزوین و یکی از آزادراه های هرمزگان است که عوارض دریافتی در آنها، بسیار پایین است.
