آشنایی با ۱۰ تا از بهترین ضد یخ های داخلی و خارجی + آموزش تعویض آن

زمان مطالعه: ۱۰ دقیقه

اگر در شهری با آب و هوای سرد زندگی می‌کنید و یا دمای هوا در شهر شما در زمستان‌ها تا زیر صفر درجه پایین می‌رود، حتما برای کارکرد موتور خودرو یا کامیون خود به ضد یخ خودرو نیاز خواهید داشت. درست است که این که این مایع ضد یخ نامیده می‌شود اما در حقیقت به عنوان ضدجوش و ضد زنگ نیز کاربرد دارد. این ماده در زمستان‌ها، مانع از یخ زدن آب رادیاتور شده و در تابستان‌ها و در آب و هوای گرم از جوش آوردن خودرو جلوگیری می‌کند.

ضد یخ چیست؟

همان طور که از نام این محصول پیدا است، ماده ضدیخ مانع از یخ زدن آب رادیاتور و موتور خودروهای ما می‌شود. اگر این آب یخ بزند، منبسط می‌شود و ممکن است آسیب قابل توجهی به موتور وارد کند. این ماده در هوای گرم نیز کاربرد دارد. در هوای گرم‌تر نیز، ضد یخ به جلوگیری از گرم شدن بیش از حد موتور کمک می‌کند و پمپ‌های سیستم خنک کننده را روان می‌کند.

مکانیک‌های خودرو اغلب از اصطلاح ضد یخ برای توصیف مایعی که از ضد یخ و آب تشکیل شده است استفاده می‌کنند. این ماده توسط پمپ آب به اطراف موتور پمپ می‌شود و وظیفه آن، به ویژه در هوای گرم، حذف گرمای اضافی تولید شده توسط موتور است و در نتیجه داغ شدن موتور در اثر این حرارت جلوگیری می‌کند.

ضد یخ مایعی است که عمدتاً از اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول ساخته شده است و یکی از اجزای مایع مورد استفاده در سیستم خنک کننده خودرو یا رادیاتور است. علاوه بر گلیکول، مخلوط‌های ضد یخ، دارای بافرهای pH هستند که خاصیت قلیایی محلول را حفظ می‌کنند و ترکیبات ضد خوردگی دارند که از تخریب اجزای فلزی سیستم خنک‌کننده رادیاتور و موتور خودرو جلوگیری می‌کنند.

کاربرد ضد یخ چیست؟

ضد یخ مایع رنگی موجود در رادیاتور خودرو است. مایع ضد یخ خودرو را می‌توان خنک‌کننده نیز نامید و امروزه در رنگ‌های مختلف در بازار ایران، موجود است. این ماده با این که ضد یخ نامیده می‌شود چندین هدف مختلف را در خودرو انجام می‌دهد. کاربرد ضد یخ را می‌توان در این موارد خلاصه نمود:

1. ضد یخ از یخ زدن آب رادیاتور و موتور خودرو در دماهای بسیار پایین جلوگیری می‌کند.
2. ضد یخ همچنین از جوش آوردن خودرو در دمای بالا و در فصل زمستان جلوگیری می‌کند.
3. ضد یخ همچنین به عنوان روان کننده برای قطعات متحرکی که با آنها در تماس است مانند پمپ آب، عمل می‌کند.

بهترین ضد یخ‌های داخلی و خارجی موجود در بازار ایران کدامند؟

۱. ضد یخ چهار فصل کاسپین (Caspian)

این ضد یخ یکی از بهترین و متناسب‌ترین ضد یخ‌ها برای خودروهای ایرانی است. این محصول دارای خاصیت‌های خاصیت ضد جوش، ضد یخ، ضد کف، ضد زنگ و ضد خوردگی است.

۲. ضد یخ تام کلین (TamClean)

این مدل ضد یخ یکی از قوی‌ترین گزینه‌های خارجی این محصول در ایران است که با تمامی خودروها تناسب دارد. این محصول می‌تواند تا منفی ۳۷ درجه از یخ زدگی آب رادیاتور جلوگیری کند.

۳. ضد یخ خودرو پروفی کار (Profi-Car)

از بهترین برندهای خارجی این محصول بوده و تا منفی ۴۲ درجه از یخ‌زدگی رادیاتور جلوگیری می‌کند. کارایی بالا و افزایش طول عمر موتور نیز از دیگر ویژگی‌های این ضد یخ است.

۴. ضد یخ ایرانول مدل AF-G

این محصول ایرانی برای موتورهای درون سوز صنعتی طراحی شده و برای تمام فصول مناسب است.

۵. ضد یخ خودرو طیف سایپا

این محصول برای پراید بهترین گزینه است و پایداری شیمیایی بالا و کارایی خوبی دارد.

۶. ضد یخ اسپیدی (Speedy)

این محصول یکی از رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین محصولات در بازار ایران است که بر پایه اتیلن گلیکول و ترکیبات آلی ساخته شده است. این ضد یخ در خودروهای داخلی و خارجی قابل استفاده است.

۷. ضد یخ خودرو کانادا لوبریفنت (Lubrifant – Super One)

یکی از بهترین و باکیفیت‌ترین محصولات خارجی موجود در ایران است و پایداری شیمیایی بسیار بالا و کیفیت عالی دارد.

۸. ضد یخ خودرو لیکومولی (Liqui Moly)

این محصول نیز از بهترین‌ها محسوب شده و دارای ترکیب ۵۰-۵۰ است و مقاومت دمایی بالایی دارد.

۹. ضد یخ Zerex

اگر از خودروهای آسیایی مانند هیوندای و مزدا و… استفاده می‌کنید، این ضد یخ برای خودروی شما بسیار مناسب و سازگار است و در عین کیفیت بالا تا ۵ سال دوام دارد.

۱۰. ضد یخ Valvoline

یک ضد یخ خارجی است که با تمامی خودروها تناسب دارد و خاصیت‌های ضد یخ، ضد جوش و ضد زنگ را به طور همزمان دارد.

انواع مختلف ضد یخ

از نظر اجزاء اصلی، مخلوط‌های ضد یخ امروزی به شکل استاندارد مبتنی بر اتیلن گلیکول یا نسخه غیر سمی آن، مبتنی بر پروپیلن گلیکول در بازار موجود است. تنوع اولیه در محلول‌های ضد یخ بر اساس عوامل ضد خوردگی استفاده شده در آن‌ها است. تا اواسط دهه نود میلادی، مخلوط ضد یخ بر پایه اتیلن گلیکول و به رنگ سبز روشن بود.

با این حال، وسایل نقلیه جدیدتر و اجزای موتور پیشرفته امروزی، نیاز به استفاده از راه حل‌های موثرتر ضد یخ را افزایش داد که محافظت بیشتری را از موتور خودرو ارائه می‌دهد. این موضوع منجر به تولید و عرضه ضد یخ‌های قرمز، سبز، آبی، زرد و نارنجی شد. هر یک از این انواع مختلف ضد یخ، به منظور رسیدگی به نیازهای خاص موتورهای مختلف و اجزای آن‌ها طراحی شده است. و در جلوگیری از کاهش توان موتور بسیار موثر می باشند

بنابراین، مایع خنک کننده و محلول‌های ضد یخ را تقریباً از تمام خودروسازان بزرگ در بازار وجود دارد که برای به صورت اختصاصی برای رفع نیازهای ضد خوردگی موتورهای خودروهایشان طراحی شده‌اند.

هنگام انتخاب مایع رادیاتور و ضدیخ، همیشه بهتر است که ابتدا به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید تا ببینید کمپانی سازنده ماشین چه چیزی را توصیه کرده است.

مزایای استفاده از ضد یخ

ضد یخ را باید به عنوان مایع کنترل دما در خودرو در نظر بگیرید و همچون روغن موتور جزئی بسیار مهم بحساب می آید. همه موتورهای احتراق داخلی، مانند موتوری که در زیر کاپوت خودروی شما قرار می‌گیرد، گرمای فوق العاده‌ای تولید می‌کند. تا زمانی که افزایش دما کنترل نشود، اجزای موتور که از لاستیک، فلز و پلاستیک ساخته شده‌اند، آسیب می‌بینند که این امر می‌تواند منجر به خرابی فاجعه بار موتور شود.

اما این گرما را می‌توان با گردش هوا یا مایع در اطراف بلوک موتور کنترل کرد. استفاده از ضد یخ به همراه این مایع، به خوبی از موتور در برابر یخ زدگی و انسداد این ماده خنک‌کننده جلوگیری می‌کند.

• جایی که آب برای خنک‌کنندگی کارایی ندارد، ضد یخ کار می‌کند

آب یک خنک کننده عالی برای موتورها از جمله موتور دیزل است، اما در دمای کمتر از ۱۰۰ درجه سانتی گراد شروع به جوشیدن می‌کند و این دما در یک موتور عملیاتی به راحتی قابل دستیابی است. هنگامی که آب شروع به جوشیدن می‌کند، به بخار تبدیل می‌شود که به رادیاتور و شیلنگ‌ها فشار وارد می‌کند.

به علاوه، با خروج بخار از سیستم، سطح آب به میزان زیادی کاهش می‌یابد که خود این موضوع نیز می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد موتور و خودرو شود. به علاوه، آب در دمای صفر درجه فارنهایت یخ می‌زند. بنابراین، در مناطقی که دما به زیر صفر می‌رسد، نیروی ناشی از افزایش حجم آب در اثر یخ زدن می‌تواند باعث پارگی شیلنگ‌ها و رادیاتور شود.

• حفاظت دوگانه با ضد یخ

ضد یخ نقطه انجماد آب را در مخلوط خنک کننده کاهش می‌دهد، بنابراین از یخ زدن آن در داخل رادیاتور، پمپ آب و شیلنگ‌ها جلوگیری می‌کند. از طرف دیگر، نقطه جوش آب در مخلوط خنک کننده را افزایش می‌دهد و به آن ظرفیت خنک‌کنندگی بیشتری می‌دهد. به همین دلیل است که استفاده از مایع خنک کننده بهترین راه حل برای کارکرد خودرو، در دمای پایدار است.

• فراتر از کنترل دما

مشکل دیگر آب این واقعیت است که می‌تواند به سرعت منجر به خوردگی تمام اجزای فلزی موتور از جمله قطعات آهنی و آلومینیومی شود. به این دلیل که مخلوط‌های ضد یخ حاوی عناصر ضد خوردگی هستند از این تخریب جلوگیری می‌کنند. بعلاوه، این محصولات همچنین دارای اجزایی هستند که آلودگی آلی یا تجمع باکتری را کاهش می‌دهند.

نسبت ضد یخ ماشین و آب موتور

ماده اصلی خنک کننده مورد استفاده امروزه در ضد یخ‌ها، اتیلن گلیکول است. اما این ترکیب به تنهایی در موتور و رادیاتور قابل استفاده نیست و باید با آب ترکیب شود. میزان و درصد ترکیب این ماده با آب بسیار مهم است و تاثیر زیادی در کارکرد این ماده در خودرو دارد. البته این به آن معنی نیست که هر چه غلظت ضد یخ بیشتر باشد، بیشتر از عوارض ناشی از هوای سرد جلوگیری خواهد شد.

میزان درصد ترکیب ضد یخ با آب، در دفترچه هر خودرو به صورت اختصاصی بیان شده است اما این نسبت ضد یخ ماشین و آب موتور به صورت عمومی، ۵۰-۵۰ است. یعنی باید از ترکیب ۵۰ درصد آب دیونیزه و ۵۰ درصد ضد یخ برای رادیاتور استفاده کرد. برای این ترکیب باید از سختی بسیار پایین (دی یونیزه) استفاده نمود که البته به تنهایی خوردگی زیادی داشته و باید با ضد یخ ترکیب شود.

اگر این دو ماده به درستی مخلوط شوند (مخلوط ۵۰/۵۰ ضد یخ و آب)، اتیلن گلیکول می‌تواند مایع رادیاتور را از یخ زدن حتی در دمای ۳۰ درجه زیر صفر حفظ کند و همچنین از جوش آوردن خودرو در دمای بالا جلوگیری کند.

بهتر است همیشه مطمئن شوید که وسیله نقلیه شما همیشه مقدار مناسب ضد یخ دارد و از مزایای ضد یخ برخوردار می‌شود. داشتن مقدار کم ضد یخ می‌تواند باعث داغ شدن یا یخ زدن موتور شود و در دراز مدت هزینه‌های زیادی را برای شما به همراه داشته باشد، بنابراین مطمئن شوید که این سطوح را هر ۲ تا ۳ ماه یک بار بررسی می‌کنید.

ضد یخ چگونه از یخ زدگی و انسداد رادیاتور جلوگیری می‌کند؟

مزایای ضد یخ با توجه به کاربردهای آن، فراوان است. ضدیخ مایعی است که نقطه انجماد آن بسیار کمتر از آب است و به سیستم خنک‌کننده و رادیاتور خودرو اضافه می‌شود. این مخلوط توسط پمپ آب به اطراف موتور پمپ می‌شود. ضد یخ با عبور از قسمت‌های داغ موتور، گرما را جذب کرده و سپس مایع خنک کننده به رادیاتور منتقل می‌شود.

در مرحله بعد، دمای مایع خنک کننده در رادیاتور توسط هوای سردی که هنگام حرکت خودرو از داخل رادیاتور عبور می‌کند، کاهش می‌یابد. اگر ماشین در ترافیک گیر کند و دما افزایش یابد، فن قطع می‌شود. پس از عبور از رادیاتور، مایع خنک‌کننده و در دمای پایین‌تر، از طریق موتور که فرآیند دوباره شروع می‌شود، برگشت داده می‌شود.

حال اگر هوا خیلی سرد باشد، این خطر وجود دارد که این مایع خنک‌کننده، یخ بزند و از جریان یافتن آن در اطراف موتور جلوگیری شود. به علاوه یخ زدگی این مایع ممکن است باعث ایجاد انسداد و همچنین آسیب به رادیاتور در اثر انبساط شود. برای جلوگیری از این مشکلات، ضد یخ به مایع خنک کننده اضافه می‌شود.

این یک ماده مبتنی بر الکل است که وقتی به آب اضافه می شود، نقطه انجماد آن را کاهش داده و نقطه جوش آن را نیز افزایش می‌دهد. اگر مایع خنک کننده خودرو، حاوی غلظت مناسبی از ضد یخ باشد، موتور ماشین در برابر هر آب و هوایی محافظت می‌شود.

نحوه تعویض ضد یخ خودرو

شستشو و تعویض ضدیخ و خنک کننده در خودرو معمولاً بهتر است به یک مکانیک حرفه ای واگذار شود. اگر با روش‌های معمولی‌تر تعمیر و نگهداری خودرو آشنایی دارید، شاید بخواهید این کار را خودتان انجام دهید.

برای اجرای نحوه تعویض ضد یخ خودرو، جدای از تهیه ضدیخ مناسب و مقدار مورد نیاز برای وسیله نقلیه خود، باید بدانید که چگونه ضدیخ موجود را از خودروی خود تخلیه کنید. این مراحل را به دقت انجام دهید:

1. قبل از شروع کار اجازه دهید خنک کننده یعنی رادیاتور و موتور خنک شوند.
2. ترمز دستی را فشار دهید و ماشین را در دنده قرار دهید.
3. بخش جلویی ماشین را با استفاده از جک‌های مخصوص بلند کنید.
4. پایه های جک را زیر خودرو قرار دهید و آن را روی آن ها پایین بیاورید. فراموش نکنید که گیره‌های چرخ عقب را در جای خود قرار دهید.
5. شیر تخلیه را در قسمت زیرین رادیاتور قرار دهید و یک ظرف را مستقیماً زیر آن قرار دهید.
6. شیر را باز کنید و اجازه دهید مایع موجود در سیستم تخلیه شود.
7. پیچ تخلیه موتور را رها کنید تا مایع خنک‌کننده موجود در بلوک موتور بازیابی شود. پیچ تخلیه موتور را تعویض کنید.
8. هر چند بار که لازم است سیستم را شستشو دهید.
9. شیر تخلیه رادیاتور خودرو را در جای قبلی محکم کنید.
10. رادیاتور را تا گردن و مخزن مایع خنک کننده را تا حد ایده‌آل با استفاده از مخلوط مناسب ضد یخ و آب پر کنید.
11. موتور را بدون درپوش رادیاتور روشن کنید و سطوح مایع در رادیاتور را کنترل کنید. این کار به هوای محبوس شده اجازه خروج می‌دهد. مطمئن شوید که زمان زیادی برای پاکسازی هوای محبوس در نظر گرفته‌اید.
12. پس از راه اندازی ماشین به طور معمول، بررسی کنید که آیا سطوح پایین هستند یا خیر. اگر چنین است، اجازه دهید سیستم خنک شود و در صورت لزوم از مایع شارژ شود.

چگونه سطح ضد یخ خودرو را بررسی کنیم؟

یکی از اصول نگهداری خودرو که باید به صورت روتین و هر ۲ تا ۳ ماه یک بار انجام شود، بررسی سطح آب رادیاتور و سطح ضد یخ است. برای بررسی سطح ضد یخ خودرو، همیشه نیاز نیست درپوش رادیاتور را باز کنید. ابتدا بررسی کنید که آیا مایع به خط نشانگر «پر» در کنار مخزن خنک کننده می‌رسد یا خیر. این مخزن بخشی از سیستم بازیابی مایع خنک کننده است.

اگر مایع به خط نشانگر نرسید، درب مخزن را باز کنید و مخلوط ۵۰/۵۰ آب و خنک کننده را به آن اضافه کنید. همچنین شما می‌توانید خنک کننده‌هایی را در بازار پیدا کنید که از قبل با این نسبت، مخلوط شده‌اند.

برای اطمینان از وجود درصد مناسب آب و ضد یخ، استفاده از محلول از پیش مخلوط شده توصیه می‌شود. بهتر است در هنگام خرید، روی بطری مایع خنک کننده را بررسی کنید تا ببینید آیا از پیش مخلوط شده است و یا باید خودتان آب اضافه کنید.

توجه داشته باشید که هرگز به سیستم خنک کننده یا رادیاتور خودرو فقط آب اضافه نکنید مگر در مواقع اضطراری. دلیل این امر این است که اکثر موتورهای مدرن دارای سرسیلندری متشکل از آلومینیوم هستند. این سرسیلندرهای آلومینیومی به خواص ضدخوردگی موجود در ضدیخ شما نیاز دارند. فراموش نکنید که هر بار از مخلوط ۵۰/۵۰ استفاده کنید.

نکاتی که بهتر است در هنگام استفاده از ضد یخ خودرو بدانید

1. اگر مایع خنک کننده بی رنگ، زنگ زده یا دارای اجسام خارجی که در آن شناور است باشد، باید سیستم خنک کننده خود را کاملاً بشویید و یک مخلوط ۵۰/۵۰ جدید اضافه کنید.
2. اگر متوجه شدید که مخلوط ضد یخ دارای سطح لجن یا روغنی است، حتماً بلافاصله وسیله نقلیه را پیش مکانیک ببرید. تعمیرکار در این مواقع، باید نشتی واشر داخلی را بررسی کنند و ابزارهای تخصصی برای انجام این بررسی را داشته باشند.
3. شیلنگ‌های رادیاتور را لمس کنید. اگر نشتی، برآمدگی یا ترک خوردگی دارند، فوراً آن‌ها را تعویض کنید.
4. هرگز به یک موتور داغ، مایع خنک کننده اضافه نکنید! اگر متوجه شدید که باید مایع بیشتری اضافه کنید، صبر کنید تا موتور خنک شود. این کار از احتمال سوختن یا ترک خوردن بلوک موتور، جلوگیری می‌کند. حتی اگر در کنار جاده با این مشکل مواجه شدید و قبل از رسیدن به تعمیرگاه نیاز به اضافه کردن آب دارید، صبر کنید تا موتور خودرو خنک شود. علاوه بر این، درپوش‌های مخزن مایع خنک کننده یا رادیاتور را در حالی که موتور داغ است باز نکنید، حتی فقط برای بررسی سطح. اگر این کار را انجام دهید، به خصوص در یک سیستم تحت فشار، ممکن است مایع داغ از آن خارج شده و به شما آسیب برساند.

دوام ضد یخ خودرو چقدر است؟

گاهی اوقات، مواد اضافی مختلف می‌توانند وارد سیستم خنک کننده و رادیاتور خودرو شوند و مایع خنک کننده را آلوده کنند. همچنین، مخلوطی از ۲ محصول مختلف ضد یخ می‌تواند واکنش نشان دهد و باعث ایجاد یک مایع لجن مانند شود.

اگر هر یک از این موارد وجود دارد، باید سیستم رادیاتور را به طور کامل تخلیه کنید و مایع خنک کننده جدید را با تقسیم ۵۰- ۵۰ ضدیخ و آب یا با گزینه پیشنهادی سازنده خودرو خود جایگزین کنید.

یکی دیگر از دلایلی که ممکن است مایع خنک کننده خراب شود، به دلیل خواص ضد خوردگی ضد یخ است. معمولاً رطوبت باعث خوردگی یا زنگ زدگی بسیاری از اجزای فلزی می‌شود. عناصر ضد خوردگی ضد یخ از این امر جلوگیری می‌کند و از موتور محافظت می‌کند. اگرچه ماده ضد یخ دچار خرابی نمی‌شود، بازدارنده‌های خوردگی موجود در آن در نهایت خراب می‌شوند.

چگونه متوجه شویم که سیستم خنک کننده و ضد یخ مشکلی دارد یا خیر؟

این حالت‌ها ممکن است نشانگر هشدار برای استفاده از ضدیخ باشد:

1. بالا رفتن دمای خودرو در این حالت یکی از نشانه‌های مهم است. در این حالت چراغ‌های اخطار، نماد دماسنج را روشن می‌کند تا شما را از دمای بالای موتور آگاه کند.
2. نشت مایع در زیر رادیاتور می‌تواند نشانه‌ای از شکستگی لوله‌ها یا ترک و نشت احتمالی رادیاتور در این بخش باشد.
3. خارج شدن بخار از زیر کاپوت نیز می‌تواند به دلیل داغ شدن بیش از حد موتور، قرارگیری درپوش رادیاتور به طور غیر اصولی یا شکستگی رادیاتور باشد.

سخن آخر

همه خودروهای امروزی و حتی کامیون های چهار چرخ متحرک نیز برای خنک کردن اجزای خود نیاز به مایع خنک‌کننده رادیاتور دارند. استفاده از ضد یخ برای جلوگیری از یخ زدن این مایع در زمستان و یا جوش آوردن خودرو در تابستان الزامی است. استفاده از برند مناسب از این ماده می‌تواند عملکرد موتور را تا سال‌ها تضمین نماید.

برخی از سوالات متداول

استفاده از ضد یخ خودرو، چه لزومی دارد؟

ضد یخ مانع از یخ زدگی مایع رادیاتور در زمستان و جوش آوردن خودرو در تابستان می‌شود. به علاوه این ماده زنگ زدگی و رسوب را نیز در رادیاتور از بین می‌برد.

چه زمانی باید سطح مایع خنک‌کننده و ضد یخ بررسی و در صورت نیاز تجدید شود؟

به طور کلی هر ۳ ماه یک بار و حداقل سالی دو بار باید سطح مایع خنک کننده موتور را بررسی کرده و در صورت لزوم ضد یخ خودرو به آن اضافه کنیم.