در دنیای امروز، تلاشهای فراوانی به منظور بهینهسازی روند تولید و مصرف انرژی صورت میگیرد. یکی از جوانب جدید که به تدریج در عرصهی خودروسازی مشاهده میشود، استفاده از باد نیتروژن به عنوان یک گزینه جدید برای فشاردهی هوا به تایرها است. باد نیتروژن، با ویژگیها و خصوصیات منحصربهفرد خود، تلاشهای جدیدی را در جهت بهبود عمر مفید تایرها ، عملکرد خودروها و کاهش مصرف سوخت را ارائه میدهد. در این راستا ابتدا به مفهوم باد نیتروژن چیست، می پردازیم، سپس به بررسی معایب و مزایای باد نیتروژن در لاستیک میپردازیم.
باد نیتروژن در لاستیک چیست؟
یکی از مهمترین انواع باد لاستیک خودرو، باد نیتروژن است که ویژگیهای منحصر به فردی دارد. با اینکه تا به حال استفاده از باد هوای معمولی برای فشاردهی تایرها در خودروها رواج داشته، اما بهتدریج، تحقیقات و آزمایشها نشان دادهاند که باد نیتروژن در لاستیک مزایای بیشتری نسبت به باد هوای معمولی دارد. درواقع باد نیتروژن ، ترکیبی از نیتروژن با خلوص بالا است که به جای باد هوای معمولی در تایرها استفاده میشود. این ترکیب باید از نیتروژن حداقل ۹۳٪ خالص باشد. تفاوت اصلی بین باد نیتروژن و باد هوای معمولی در میزان اکسیژن و رطوبت موجود در آنهاست.
مزایای باد نیتروژن در لاستیک
استفاده از باد نیتروژن در تایرها، به علت ویژگیها و خصوصیات خاص این گاز، مزایای مختلفی را ارائه میدهد. در زیر، برخی از مهمترین مزایای باد نیتروژن در لاستیک خودروها و فواید استفاده از آن ذکر شده است:
-
حفظ بهتر باد لاستیک
واقعیت این است که با کاهش فشار میزان باد نیتروژن در تایرها، عملکرد و کارایی تایرها کاهش مییابد و ممکن است باعث افزایش سایش خودرو نیز شود. در این مورد، مطالعهای توسط موسسه Consumer Reports در سال ۲۰۰۶ انجام شد که در آن بررسی میزان افت فشار باد در تایرهایی که از نیتروژن استفاده میکنند، در مقایسه با تایرهایی که از باد معمولی استفاده میکنند، صورت گرفته است. این تحقیق یک تست یک ساله را شامل میشد تا میزان تغییرات فشار باد در دو نوع تایر در یک سال بررسی شود.
نتایج این تحقیق نشان داد که در طی یک سال، تایرهایی که با باد نیتروژن پر شده بودند، کاهش فشار باد کمتری نسبت به تایرهایی که با باد معمولی پر شده بودند، از خود نشان دادند. این نتایج در نگهداری لاستیک قابل توجیه است؛ زیرا با توجه به مفهوم باد نیتروژن چیست، میتوان گفت که ویژگیهای فیزیکی منحصر به فرد نیتروژن باعث کاهش نفوذ این گاز از طریق دیوارههای تایر شده و در نتیجه، تاثیرات تغییرات دمایی را به حداقل میرساند.
-
کاهش مصرف سوخت
نتایج موسسه EPA (آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده) نشان میدهد که اگر تایرها به اندازه یک پی اس آی باد کم داشته باشند، مصرف سوخت به نسبت کمی (تا حدود ۰.۳ درصد) افزایش خواهد یافت. به عبارت دیگر، اگر فشار تایرها به طور ناپایدار کم بوده و بیش از حدی کاهش یابد،د تأثیر منفی بر مصرف سوخت خواهند داشت.
با وجود این مسئله، یک نکته مهم که مورد تأکید قرار داده شده، این است که چک کردن فشار تایرها به صورت دورهای (حداقل ماهی یک بار) میتواند نقش مهمی در بهبود عملکرد تایرها و کاهش مصرف سوخت ایفا کند؛ زیرا در صورتی که تایرها به طور منظم و به شکل اصولی نگهداری نشوند، حتی با استفاده از باد نیتروژن در لاستیک نیز مصرف سوخت افزایش مییابد.
-
حرارت کمتر
یکی از مزایای استفاده از باد نیتروژن در لاستیک ها این است که نیتروژن خشک است و تمایل به جذب رطوبت و آب کمتری دارد. این موضوع باعث میشود که تغییرات فشار تایرها به دلیل تبخیر آب درون تایر کمتر شود. تحقیقات نشان دادهاند که تغییرات فشار تایرها به دلیل تبخیر آب و رطوبت در تایرها، بین استفاده از باد نیتروژن و باد معمولی، به طور کلی ناچیز است.
به عبارت دیگر، اگرچه خشک بودن نیتروژن میتواند تغییرات فشار تایرها را کمی بهبود دهد، اما در شرایط عملی روزمره و استفاده معمولی از خودرو، این تغییرات به حدی کوچک هستند که نمیتوانند به عنوان تفاوت مهمی در انتخاب نیتروژن برای پر کردن تایرها به خصوص برای نگهداری از لاستیک نو مورد توجه قرار گیرند.
-
جلوگیری از پوسیدگی رینگ
پس از بررسی مفهوم باد نیتروژن در لاستیک به یکی از مزایای مهم آن، یعنی جلوگیری از پوسیدگی رینگ اشاره میکنیم. استفاده از نیتروژن در تایرها میتواند به دلیل خشک بودن این گاز، تاثیر کمتری در جذب رطوبت داخل تایرها داشته باشد که این امر از پوسیدگی رینگها جلوگیری میکند. رینگهای آلیاژی با پوششهای محافظ مختلفی تولید میشوند که از اکسیده شدن و خوردگی آلومینیوم جلوگیری میکنند. همچنین، رینگهای فولادی هم با رنگها و پوششهای محافظ تولید میشوند که از آسیب به سطح رینگ و پوسیدگی جلوگیری میکنند.
در نتیجه، مشکل پوسیدگی رینگها نیز به طور معمول توسط جلوگیریهای فنی و مهندسی حل میشود و استفاده از نیتروژن به تنهایی نمیتواند به عنوان یک عامل بر پوسیدگی رینگها محسوب شود.
معایت باد نیتروژن در لاستیک
هر راهکاری مزایا و معایب خود را دارد. در مورد استفاده از باد نیتروژن در لاستیک های خودرو هم در کنار تمام مزایا، معایبی وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
-
دسترسی محدود
افرادی که به استفاده از نیتروژن در تایرهای خود تصمیم میگیرند، باید به این نکته توجه کنند که در صورت نیاز به تنظیم فشار تایرها، دسترسی به باد نیتروژن در همه مکانها ممکن نیست. به علاوه، اگرچه تشخیص باد نیتروژن اصل یک نکته مهم در استفاده از نیتروژن برای تایرهای خودرو است؛ اما باید از این نکته آگاه باشید که در برخی موارد به علت محدودیت دسترسی، ممکن است انتخاب مناسبی نباشد.
در شرایطی که تایرها با نیتروژن پر شده باشند و شخص نیاز به تنظیم فشار داشته باشد، اضافه کردن باد معمولی میتواند منجر به رقیق شدن نیتروژن درون تایرها شود و این ممکن است تأثیر منفی بر کارایی و عملکرد تایرها داشته باشد.
-
هزینه بالا
پس از بررسی مزایای باد نیتروژن در لاستیک چیست بهتر است به یکی از مهمترین معایب آن توجه کنیم؛ به طور عمومی، هزینه باد نیتروژن بیشتر از باد معمولی است. همچنین، برخی از مراکز خدمات خودرو ممکن است هزینههای اضافی برای پر کردن با نیتروژن درخواست کنند.
زمان تعویض باد نیتروژن
با توجه به نکات نگهداری لاستیک ها مدت زمان تعویض باد نیتروژن در لاستیک میتواند متغیر باشد و بسته به شرایط تایرها و محیط استفاده متفاوت باشد. عموماً تایرهایی که با نیتروژن پر شدهاند، به مدت ۶ ماه تا ۱ سال بدون نیاز به تعویض تغییر فشار از خودرو میتوانند مقاومت داشته باشند. اما برای حفظ بهترین کارایی و ایمنی، توصیه میشود که تایرها و فشار آنها به صورت دورهای بررسی و تنظیم شوند.اما باید توجه داشته باشید که فقط چک کردن باد لاستیک کافی نیست و باید به نکاتی همچون انتخاب لاستیک مناسب و چک کردن میزان آج لاستیک نیز توجه نمود.
کلام آخر
در نهایت برای انتخاب بین باد نیتروژن یا معمولی باید به این نکته اشاره کرد که استفاده از نیتروژن مزایای خود را دارد، اما ممکن است هزینههای اضافی و دسترسی محدود به نیتروژن در برخی موارد این ایده را نامطلوب کند. در عوض، خرید یک دستگاه فشارسنج تایر و چک کردن منظم فشار لاستیکها میتواند برای تنظیم دقیق فشار و پیگیری مداوم بهتر باشد.
سوالات متداول
زمان مناسب تعویض باد نیتروژن در لاستیک چیست ؟
مدت زمان تعویض باد نیتروژن در لاستیک میتواند متغیر باشد و بسته به شرایط تایرها و محیط استفاده متفاوت باشد. عموماً تایرهایی که با نیتروژن پر شدهاند، به مدت ۶ ماه تا ۱ سال بدون نیاز به تعویض تغییر فشار از خودرو میتوانند مقاومت داشته باشند.
تاثیر ترکیب باد معمولی با باد نیتروژن در لاستیک چیست ؟
در شرایطی که تایرها با نیتروژن پر شده باشند و شخص نیاز به تنظیم فشار داشته باشد، اضافه کردن باد معمولی میتواند منجر به رقیق شدن نیتروژن درون تایرها شود و این ممکن است تأثیر منفی بر کارایی و عملکرد تایرها داشته باشد.