بارنامه سراسری چیست و چه مزیت‌هایی دارد؟

زمان مطالعه: ۷ دقیقه

بارنامه سراسری چیست و چه مزیت‌هایی دارد؟ سؤالی که ذهن بسیاری از شما را به خود مشغول کرده است. شرکت‌هایی که در زمینه واردات و صادرات فعالیت دارند، به منظور جابه‌جایی کالاهای خود از کشور مبدا به مقصد، باید هزینه‌های زیادی را جهت حمل محموله پرداخت کنند.

علاوه بر هزینه‌های حمل، مشکلاتی مانند: احتمال قاچاق در طی مسیر، عدم ثبات نرخ و کوتاه بودن مدت اعتبار آن، هزینه‌های اضافی در بنادر و انبارداری، برگشت کانتینر خالی و سوء استفاده از آن و … نیز ممکن است در طول مسیر جابه‌جایی رخ دهند.

اما چگونه می‌توان از این قبیل مشکلات رها شد؟ چه راه‌کاری برای به حداقل رساندن هزینه‌ها و حمل ایمن کالاها وجود دارد؟ اینجاست که باید بگوییم، بارنامه سراسری یک راه‌حل بسیار مناسب برای رفع این قبیل مسائل در واردات و صادرات است. اما بارنامه سراسری چیست و چه مزایایی دارد؟

مشکلات و مسائل حمل کالا قبل از صدور بارنامه سراسری

در طول سال‌های گذشته، مشکلات شرکت‌های حمل و کشتیرانی مدام رو به افزایش است. از این رو متأسفانه کرایه حمل دریایی دیگر پاسخگوی مخارج حمل نیست. اما مسئله اصلی برای صاحبان کالا، هزینه نهایی حمل جهت مراودات تجاری است. در حقیقت هزینه حمل تنها قسمتی از مخارج حمل نهایی محسوب می‌شود. نکته مهم دیگر؛ مدت زمان حمل کالا از مبدا تا مقصد است که حتی می‌توان آن را از هزینه نهایی حمل نیز مهم‌تر دانست.

در مسائل مربوط تجارت و حمل و نقل، اصلی‌ترین مورد تأثیرگذار، نقطه تلاقی بین مدل‌های حمل است. کاهش ماندگاری کانتینر در بندرها و تسریع در روند عملیات کانتینری، مشکلات بین صاحبان کانتینر و دریافت کنندگان آن بر سر تعمیرات، کثیفی و …، بحث و مجادله بابت حق توقف کانتینر، قاچاق، محیط زیست، تأخیر در دریافت اعلام ورود، مدت زمان تشریفات گمرکی، استفاده از کانتینر در مسیر برگشت و … از جمله مسائل و مشکلات حمل در سال‌های اخیر به حساب می‌آیند.

از این رو برای رفع و حذف تمامی این مشکلات لازم است برای محمولات وارداتی و صادراتی، بارنامه حمل سراسری صادر شود. اما این بارنامه چیست؟ چه زمانی صادر می‌شود؟ و چه مزایایی برای شرکت‌های صادراتی و وارداتی دارد؟

بارنامه چیست؟

همانطور که در مقاله ” بارنامه چیست و چه میزان اهمیت دارد؟ ” بیان کردیم بارنامه نوعی قرارداد ما بین شرکت‌های فرستنده و حمل کننده کالا جهت حمل یا دریافت محموله است. این قرارداد توسط شرکت‌های حمل و نقل صادر می‌شود و در حقیقت سند مالکیت کالا به حساب می‌آید. از آنجایی که راننده یک قهرمان است این بارنامه می‌تواند هنگام وقوع حوادث به عنوان پشتوانه‌ای جهت ادعای خسارت از بیمه استفاده شود و به حمایت راننده قابل استفاده باشد.

بارنامه‌ها انواع و اقسام مختلفی دارند که معمولا در آن‌ها مشخصات و اطلاعات ظاهری محصولات مانند: وزن، ابعاد، تعداد و نوع کالا، اطلاعات مربوط به فرستنده و گیرنده، میزان بیمه و کمیسیون ثبت می‌شود. بارنامه نخستین بار در دوران رم باستان صادر شده است. در آن زمان، کشتی‌های باربری از این سند برای ثبت مشخصات کامل محصولات هنگام جابه‌جایی استفاده می‌کردند.

در گذشته این اسناد به صورت کاغذی بودند. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی، بارنامه‌ الکترونیکی نیز ثبت می‌شوند که مزیت‌های بسیار بیشتری نسبت به نمونه‌های کاغذی دارند. در این نوع بارنامه‌ها احتمال تقلب در نوشتن مشخصات کالا، بیمه و … کمتر بوده و سریع‌تر صادر می‌شوند.

صدور بارنامه برای حمل و نقل کالا به داخل و خارج کشور، نه تنها امنیت محموله را افزایش می‌دهد، بلکه از میزان هزینه نهایی حمل نیز می‌کاهد.

انواع بارنامه

بارنامه‌ها بسته به نوع کالا و روش حمل، انواع مختلفی دارند. کالاها معمولاً از طریق وسایلی مانند: کشتی، قطار، ماشین‌های سنگین و سبک (کامیون و …)، هواپیما و حتی ترکیبی از این موارد از مبدا به مقصد، حمل می‌شوند. البته نوع مسافت، کالا و بودجه در انتخاب نحوه حمل و نقل مؤثر است. همان‌طور که گفتیم بارنامه معتبر ، سند مالکیت کالا محسوب می‌شود. از این رو قابل انتقال به غیر است. در این ادامه به معرفی برخی از انواع بارنامه‌ها می‌پردازیم.

بارنامه قابل معامله (Negotiable) و غیرقابل معامله (Non-negotiable)

این بارنامه‌ها با توجه به نامشان، تعاریف مشخصی دارند. نوع Negotiable، قابل انتقال به غیر است. به این معنی که هر شخصی آن را در اختیار داشته باشد، صاحب کالا محسوب می‌شود و می‌تواند بار را تحویل بگیرد. به بیان دیگر این نوع بارنامه را می‌توان به راحتی معامله و محموله را به دیگری واگذار کرد. در نوع Non-negotiabl، بارنامه پشت نویسی شده و تنها یک مالک دارد. مالک این نوع سند کسی است که نامش در پشت بارنامه ثبت شده باشد. از این رو هیچ شخصی به جز فرد اصلی نمی‌تواند بار را تحویل بگیرد.

بارنامه دریایی (Ocean Bill of Lading)

بارنامه‌های دریایی اصولاً توسط شرکت‌های کشتیرانی یا نمایندگان آن‌ها صادر می‌شوند. این نوع بارنامه در دسته سندهای قابل معامله قرار می‌گیرد. این نوع بارنامه در مقابل دریافت کالا جهت حمل صادر می‌شود.

بارنامه چارتر (Charter Party Bill Of Lading)

زمانی که شخص یا شرکتی به منظور حمل کالای خود کشتی را اجاره می‌کند، بارنامه از نوع چارتر صادر می‌شود. به همین دلیل به این نوع اسناد، بارنامه دربست نیز گفته می‌شود. البته در رابطه با این اسناد، طبق قوانین یکپارچه اعتبارات اسنادی، بانک‌ها زمانی بارنامه چارتر را می‌پذیرند که این عنوان به وضوح در شرایط اعتبار، مجاز شده باشد.

بارنامه حمل سراسری (Trough B/L)

زمانی که برای حمل کالا از مبدا تا مقصد از حداقل دو وسیله متفاوت مانند: قطار و هواپیما یا کشتی و کامیون استفاده می‌شود، بارنامه حمل سراسری صادر می‌شود. این بارنامه نیز جز اسناد قابل انتقال و معامله است. یکی از نکات مهم و اساسی در بازارگاه حمل و نقل صدور مجوز بزرگ مقیاس هوشمند برای اولین بار در کشور می باشد.

استفاده از خطوط راه‌آهن در بارنامه سراسری نه تنها هزینه‌های کلی حمل و نقل را کاهش می‌دهد، بلکه در حفظ محیط زیست، تقویت‌های راه‌حل‌های ترکیبی حمل کالا و افزایش اعتبار نرخ حمل داخلی نقش مهمی را ایفا می‌کند.

بارنامه حمل مرکب (Combined Transport B/L)

این نوع بارنامه توسط فورواردر یا کارگزار حمل صادر می‌شود. تمامی مسئولیت‌های حمل زمینی و هوایی بر عهده شخص فورواردر است. به این معنی ک کل برنامه‌ریزی‌های مربوط به حمل از ابتدا تا انتهای آن را شخص کارگزار حمل برعهده دارد. بارنامه مرکب وابسته به بارنامه حمل سراسری است.

بارنامه هوایی (Air way Bill)

بارنامه‌های هوایی معمولا در ۱۲ نسخه صادر می‌شوند که فقط ۳ نمونه آن‌ها نسخه‌های اصلی محسوب می‌شوند. مابقی بارنامه‌ها به منظور انجام امورات بخش‌های داخلی هواپیمایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ۳ نسخه اصلی شامل: سند اصلی اول برای شرکت حمل کننده یا صادر کننده، سند اصلی دوم برای گیرنده و نسخه سوم برای فرستنده است. این اسناد حتماً باید با مهر شرکت هواپیمایی ممهور شده باشند. همچنین قابل معامله و انتقال به غیر نیز نیستند.

بارنامه راه‌آهن (Railway of Landing)

شرکت راه‌آهن به منظور حمل و انتقال کالا برای مشتریان خود بارنامه صادر می‌کند و طی آن متعهد می‌شود که محموله را صحیح و سالم به مقصد تعیین شده برساند. این نوع بارنامه غیرقابل معامله و انتقال است.

بارنامه زمینی (CMR)

این نوع بارنامه جهت حمل کالا از طریق کامیون صادر می‌شود. سند CMR، مختص حمل یا کامیون بوده و در آن محدوده مسئولیت متصدیان حمل و نقل جاده‌ای مشخص شده است. این بارنامه بین ۱۴-۶ نسخه صادر می‌شود که فقط ۳ نمونه آن اصلی و غیرقابل معامله و انتقال است.

در بین انواع مختلف بارنامه، ما قصد داریم به معرفی بارنامه حمل سراسری و مزایای استفاده از آن بپردازیم. این نوع سند به منظور حمل سراسری یا قراردادی مبنی بر شرایط خطوط کشتیرانی منظم صادر می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این نوع بارنامه با ما همراه باشید.

یکی از مزایای صدور بارنامه‌ها، ادعای خسارت در صورت بروز هر گونه مشکلی برای کالاهای ارسالی است. این اسناد در حقیقت یک تضمین برای سلامت کالای ارسالی محسوب می‌شود.

بارنامه سراسری چیست و چه مزایایی دارد؟

یکی از قدیمی‌ترین انواع بارنامه، حمل سراسری است. این سند همان‌طور که اشاره شد، هنگام حمل کالا با حداقل دو وسیله متفاوت صادر می‌شود. همچنین در برخی موارد برای حمل دریایی نیز از این سند استفاده می‌شود.

از ویژگی‌های بارنامه سراسری می‌توان به؛ بارگیری کالا روی وسیله حمل، بدون قید و شرط، حاکی از نحوه پرداخت کرایه حمل، صدور در نسخه کامل (۳ نسخه)، مشخص بودن تاریخ صدور و قابل معامله بودن آن اشاره کرد.

این سند توسط کریر (متصدی حمل) صادر می‌شود و تمامی مسئولیت‌های دو طرف حمل برعهده آن است. سقف مسئولیت‌های کریر مطابق با کنوانسیون‌های حمل و نقل تعیین می‌شود. در ادامه مزایای صدور بارنامه سراسری از دیدگاه صاحبان کالا، شرکت‌های کشتیرانی و در حالت کلی را بیان می‌کنیم.

مزایای صدور بارنامه سراسری از نگاه صاحبان کالا چیست ؟

بهره‌مندی از این نوع بارنامه برای صاحبان کالا (شرکت‌های صادرات و واردات) مزایای زیادی دارد. از جمله این مزیت‌ها می‌توان به؛ کاهش هزینه‌های حمل از بنادر گرفته تا گمرک‌های داخلی و بالعکس، کاهش مدت زمان ماندگاری کانتینرها، شروع و پایان زمان حق توقف کانتینرها در گمرک‌های داخلی، حذف خطر صاحبان کالا در حمل داخلی کانتینر پر و خالی، سرعت در تحویل کالا، سند حمل معتبر جهت مسائل حقوقی و جبران خسارات احتمالی، شروع زودتر عملیات بانکی و دریافت مطالبات فروش، بارگیری کانتینر در محل بسته‌بندی کالا، افزایش اعتبار تجاری و … اشاره کرد.

مزایای صدور بارنامه حمل سراسری از نگاه شرکت‌های کشتیرانی چیست ؟

این سند برای شرکت‌های کشتیرانی دارا مزایایی از قبیل: درآمدزایی بیشتر، ردیابی کانتینر و کالاها، گسترش میدان فعالیت، بازاریابی قوی‌تر، دسترسی به بازارهای جدید، ارتباط نزدیک‌تر با مشتریان و استفاده بهینه از کانتینرها به عنوان بخش توسعه یافته از کشتی کانتینربر است.

مزایای کلی صدور بارنامه سراسری

در حالت کلی بهره‌مندی از سند حمل سراسری جهت حمل و نقل کالا، افراد را به استفاده از راه‌آهن ترغیب می‌کند. انتخاب سیستم راه‌آهن برای جابه‌جایی کالاها باعث کاهش مصرف سوخت و کاهش مشکلاتی مانند: تصادفات جاده‌ای، آلودگی محیط‌ زیست، کاهش هزینه حمل و … می‌شود.

موقعیت بندرها در چرخه حمل و نقل تقویت خواهد شد و نیاز به خرید زمین‌های گران قیمت در نواحی شهری حاشیه بندر را کاهش می‌دهد. از دیگر مزیت‌های کلی این نوع بارنامه می‌توان به؛ یکپارچگی محوطه‌های بندری با شهرها، کاهش تجمع کانتینرها در بندرها و جاده‌ها، فراهم شدن موقعیت‌های تجاری خوب، افزایش امنیت کالا، کاهش قاچاق، منتقل شدن فرآیند‌های پخش کالا در مقصد نهایی، افزایش اعتبار نرخ حمل داخلی، فعالی شدن گمرک‌های شهرها و … اشاره کرد.

در حقیقت تحویل کانتینر در نقاط صنعتی مانند: تهران، تبریز، اصفهان و …، منجر به کاهش حمل مضاعف کانتینرهای خالی در جاده‌های شهری می‌شود. از طرفی برای صادرات، کانتینرهای خالی مهیا می‌شوند که روند حمل و نقل را تسریع می‌کند. همچنین با توجه به قوانین بنادر خشک، حمل ریلی و مقرارت در حال توافق، استفاده از راه‌آهن شرایط بهینه‌ای را در این راستا فراهم می‌کند.

اگر برای وارد یا صادر کردن کالای خود به داخل یا خارج کشور، به دنبال امنیت، کاهش هزینه‌های حمل، استفاده از خدمات بیمه، جلوگیری از سوء استفاده سودجویان و قاچاق هستید؛ از طریق حمل سراسری تجارت خود را بیمه کنید. بهره‌مندی از خدمات بارنامه سراسری نه تنها مشکلات حمل و نقل کالا را به حداقل می‌رساند، بلکه موقعیت‌های تجاری بسیار خوبی را نیز برای کسب و کارها فراهم می‌کند.

همراهان همیشگی آسان بار در صورتی که مقاله مورد نظر برای شما مفید بوده است پیشنهاد میکنیم مقالات ” بارنامه معتبر چیست ” و ” بهترین روش برای باربری حمل مایعات ” را نیز مطالعه نمایید.