سامانه سباف (سامانه یکپارچه بازدید فنی وسیله نقلیه) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

سامانه سباف، سامانه‌ای است که تمامی وسایل نقلیه باری و مسافری برای دریافت مجوز حمل‌ و نقل و شروع سفر خود، باید در ابتدا وارد آن شده و کد رهگیری سباف و پس از آن صورت‌ وضعیت و یا بارنامه خود را دریافت کنند. مرحله اول برای دریافت این مدارک، آشنایی با سامانه یکپارچه بازدید فنی و دریافت تاییدیه فنی است. در این مطلب به معرفی این سامانه و نحوه کار با آن و همچنین بررسی الزامات شرکت‌های حمل‌ونقل، راننده و مدیر فنی می‌پردازیم و در نهایت چک‌ لیست بازدیدهای فنی را هم ارائه می‌کنیم.

سامانه سباف چیست؟

سامانه یکپارچه بازدید فنی وسیله نقلیه یا سباف، نوعی سامانه است که در سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور راه اندازی شده و تنظیم مقررات، تجمیع داده‌های بازدید فنی، آنالیز داده‌ها و صدور کد رهگیری در آن انجام می‌شود. کد رهگیری، بر مبنای دریافت و تأیید اطلاعات بازدید فنی ناوگان باری و مسافری صادر می‌شود و ملاک اصلی برای صدور بارنامه است. درصورتی‌ که که نتیجه بازدید فنی، عدم سلامت ناوگان باری و مسافری باشد، کد رهگیری، بارنامه و صورت‌ وضعیت هم صادر نخواهند شد.

سامانه مدیران فنی چیست؟

اپلیکیشن و سامانه مدیران فنی و بازدید فنی ناوگان مسافری و باری، سامانه‌ای است که با سامانه شرکت‌های حمل‌ونقل ارتباط مستقیم دارد و پس از صدور کد رهگیری سامانه بازدید فنی، آن را به سامانه‌های صدور بارنامه و صورت‌ وضعیت ارسال خواهد کرد. برای صدور کد رهگیری در این سامانه، چند مرحله باید انجام شود:

1. درخواست بازدید فنی توسط شرکت حمل‌ونقل به مدیر فنی ارسال می‌شود.
2. مدیر، بازدید فنی را انجام می‌دهد و چک‌ لیست را تکمیل می‌کند.
3. اطلاعات مربوط به بازدید تأیید شده برای دریافت کد رهگیری به سامانه یکپارچه بازدید فنی وسیله نقلیه باری و مسافری فرستاده می‌شود.
4. در صورت عدم تأیید بازدید فنی، کد رهگیری و در نتیجه آن بارنامه و صورت وضعیتی صادر نخواهد شد.

الزامات شرکت‌های حمل‌ونقل مسافری و باری برای دریافت کد رهگیری سباف

شرکت‌های حمل‌ونقل مسافری و باری برای‌ آنکه بتوانند از سامانه سباف استفاده کنند و عملیات درخواست بازدید فنی را درخواست دهند، باید یک سری مراحل را به شرح زیر پشت سر بگذارند:

مرحله اول (اقدامات شرکت حمل‌ونقل):

• ثبت‌نام در سامانه بازدید فنی و دریافت نام کاربری و رمز ورود
• تکمیل اسناد در سامانه
• مطالعه قوانین و مقررات سامانه
• ثبت مدیران فنی طرف قرارداد
• ثبت ناوگان ملکی

مرحله دوم (اقدامات مدیر فنی):

• نصب نرم‌افزار بازدید فنی از طریق وب‌سایت سامانه مربوطه یا سایت سازمان
• ثبت‌نام از طریق نرم‌افزار بازدید فنی و تکمیل اطلاعات
• تعیین نام کاربری و رمز عبور در سامانه مدیران فنی
• مطالعه قوانین و مقررات نرم‌افزار بازدید فنی

روش و مراحل استفاده از سامانه یکپارچه بازدید فنی وسیله نقلیه باری و مسافری برای شرکت‌های حمل‌ و نقل مسافری و باری

• درخواست بازدید فنی توسط شرکت حمل‌ونقل: شرکت حمل‌ و نقل پس از ورود به پنل کاربری خود با نام کاربری و رمز عبور، درخواست بازدید فنی را ثبت کرده و اطلاعات موردنیاز (کد ملی راننده، مدیر فنی، شماره هوشمند ناوگان) را ثبت می‌کند. در نهایت اطلاعات باید تأیید و ارسال شوند.
• انجام عملیات بازدید فنی توسط مدیر فنی: مدیر فنی با ورود به نرم‌افزار، در بخش منو نوع بازدید (بازدید فنی مسافری یا بازدید فنی باری) را انتخاب می‌کند. سپس چک‌ لیست را به طور کامل تکمیل کرده و تصاویر لازم را نیز ثبت می‌کند. در نهایت با زدن گزینه ارسال، اطلاعات تأیید یا رد شده را برای شرکت حمل‌ و نقل ارسال می‌کند.
• ارسال نتیجه بازدید فنی و دریافت کد رهگیری سباف: پس از اتمام این مراحل، در صورتی‌ که تأیید سلامت ناوگان توسط مدیر فنی انجام شده باشد، شرکت حمل‌ونقل می‌تواند کد رهگیری را دریافت کرده و مشاهده کند. با دریافت این کد رهگیری، می‌توان برای صدور بارنامه و یا صورت ‌وضعیت هم درخواست داد.

الزامات و روش کار رانندگان در نرم‌افزار خود اظهاری راننده در سامانه بازدید فنی

• دانلود نرم ‌افزار خوداظهاری راننده از وب‌سایت مربوطه یا سایت سازمان
• ثبت‌نام در این اپلیکیشن و تکمیل اطلاعات
• تعیین نام کاربری و رمز عبور
• مطالعه قوانین و مقررات اپلیکیشن خوداظهاری
• ورود به نرم‌ افزار خوداظهاری راننده
• تکمیل چک‌ لیست و ثبت عکس‌های موردنیاز
• تأیید و ارسال درخواست بازدید فنی به مدیر فنی شرکت

برای صدور هر سند حمل، باید خوداظهاری توسط راننده انجام شود و مدت‌زمان اعتبار آن یک ساعت است. پس از ثبت خوداظهاری توسط راننده، اطلاعات در سامانه ذخیره می‌شود و به مدیر فنی فرستاده می‌شود تا اطلاعات را تأیید و یا رد کند.

الزامات و شرایط فعالیت مدیر فنی

مدیر فنی شخصی حقیقی یا حقوقی و تحت مسئولیت شرکت یا مؤسسه حمل‌ونقل جاده‌ای کالا یا مسافر است که وضعیت فنی و ایمنی وسیله نقلیه را قبل از حرکت بررسی کرده و با بررسی چک‌لیست‌ها، قابلیت انجام سفر را تأیید و یا رد می‌کند.

• مدیر فنی حقیقی باید گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای را داشته باشد. گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای مدرکی است که پس از طی‌ کردن دوره آموزشی عمومی و تخصصی و قبولی در آزمون تحت نظارت سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور به متقاضیان واجد شرایط داده می‌شود.
• مدیر فنی حقوقی علاوه بر داشتن گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای، باید تأییدیه استاندارد بازدید فنی خودرو از مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران را نیز داشته باشد.

چک‌لیست کنترل اجزای فنی و ایمنی وسایل نقلیه عمومی قبل از انجام سفر (مسافری)

• گواهی معتبر معاینه فنی
• سلامت لاستیک (شامل سلامت ظاهری لاستیک و رینگ و حداقل انداز آج جلو ۳.۲ و عقب ۱.۶ میلی‌متر)
• سلامت سیستم گرمایشی و سرمایشی (سلامت سیستم متناسب با وضعیت آب‌وهوایی)
• سلامت برف‌پاک‌کن
• سلامت شیشه جلو (برای بررسی هر نوع شکستگی که موجب انکسار نور و مانع دید راننده می‌شود)
• کپسول آتش‌نشانی آماده‌ به‌ کار و متناسب با نوع وسیله نقلیه
• جعبه کمک‌های اولیه و چکش‌های ایمنی (حداقل ۲ عدد)
• مثلث شبرنگ و چراغ چشمک‌زن
• چراغ‌های جلو و عقب و نشانگرهای جانبی وسیله نقلیه
• سلامت عملکرد ترمزهای پایی و دستی
• سلامت چراغ‌های راهنما، بوق و آیینه‌ها
• وضعیت سیستم فرمان از نظر عملکرد
• زنجیرچرخ در مواقع لزوم
• آماده بکار بودن دستگاه سنجش سرعت و زمان
• سلامت کمربند ایمنی استاندارد به تعداد صندلی‌ها
• سلامت و ثابت‌ بودن محل استقرار باطری‌ها
• عدم تغییر در اجزای فنی وسیله نقلیه
• نداشتن غلظت دود (حجم بالای کدری) و دود رنگی
• وضعیت مخزن سوخت وسیله نقلیه
• سلامت عملکرد درب‌های جلو و عقب (دستی و برقی)
• سلامت دسترسی به کلیدهای اضطراری درب‌های خروجی
• وضعیت ظاهری (پوسیدگی استفاده از سیستم روشنایی غیراستاندارد)
• عدم نصب تجهیزات غیرضروری که مانع دید راننده در مسیر رانندگی شود
• رعایت مقررات منع تغییر وضعیت وسیله نقلیه

چک‌ لیست کنترل اجزای فنی و ایمنی وسایل نقلیه عمومی قبل از انجام سفر (باری)

• گواهی معاینه فنی معتبر
• سلامت لاستیک‌ها (شامل سلامت ظاهری لاستیک و رینگ و حداقل انداز آج جلو ۳.۲ و عقب ۱.۶ میلی‌متر)
• سلامت سیستم گرمایشی و سرمایشی (سلامت سیستم متناسب با وضعیت آب‌وهوایی)
• سلامت برف‌پاک‌کن
• سلامت شیشه جلو (برای بررسی هر نوع شکستگی که موجب انکسار نور و مانع دید راننده می‌شود)
• کپسول آتش‌نشانی آماده‌به‌کار و متناسب با نوع وسیله نقلیه
• جعبه کمک‌های اولیه
• مثلث شبرنگ و چراغ چشمک‌زن
• چراغ‌های جلو و عقب و نشانگرهای جانبی وسیله نقلیه
• سلامت عملکرد ترمزهای پایی و دستی
• سلامت چراغ‌های راهنما، بوق و آیینه‌ها
• وضعیت سیستم فرمان از نظر عملکرد
• تجهیزات اتصالی به کشنده
• علائم هشداردهنده (مارکرها و شبرنگ نمایان‌سازی ابعاد وسیله نقلیه و یدک)
• زنجیرچرخ در مواقع لزوم و تجهیزات ممانعت از پاشش گل (شل گیر)
• حفاظ‌های جانبی جلو، عقب کشنده و یدک
• سلامت کمربند ایمنی استاندار
• مهار صحیح بار و چیدمان محموله
• سلامت و ثابت‌بودن محل استقرار باطری‌ها
• عدم تغییر در اجزای فنی وسیله نقلیه
• آماده بکار بودن دستگاه سنجش سرعت و زمان
• وضعیت مخزن سوخت وسیله نقلیه
• نداشتن غلظت دود (حجم بالای کدری) و دود رنگی
• تطبیق پلاک وسیله نقلیه
• وضعیت ظاهری (پوسیدگی، استفاده از سیستم روشنایی غیراستاندارد)
• رعایت مقررات منع تغییر وضعیت وسیله نقلیه

چک‌لیست کنترل اجزای فنی و ایمنی وسایل نقلیه وانت‌بارها قبل از انجام سفر (باری)

• گواهی معاینه فنی معتبر
• سلامت لاستیک‌ها (شامل سلامت ظاهری لاستیک و رینگ و حداقل انداز آج جلو ۳.۲ و عقب ۱.۶ میلی‌متر)
• سلامت برف‌پاک‌کن
• سلامت شیشه جلو (برای بررسی هر نوع شکستگی که موجب انکسار نور و مانع دید راننده شود)
• کپسول آتش‌نشانی آماده‌به‌کار و متناسب با نوع وسیله نقلیه
• مثلث شبرنگ و چراغ چشمک‌زن
• چراغ‌های جلو و عقب و نشانگرهای جانبی وسیله نقلیه
• سلامت عملکرد ترمزهای پایی و دستی
• چراغ‌های راهنما، بوق و آیینه‌ها
• وضعیت سیستم فرمان از نظر عملکرد
• علائم هشداردهنده (مارکرها و شبرنگ نمایان‌سازی)
• زنجیرچرخ در مواقع لزوم و تجهیزات ممانعت از پاشش گل (شل گیر)
• سلامت کمربند ایمنی استاندارد
• مهار صحیح بار و چیدمان محموله
• عدم تغییر در اجزای فنی وسیله نقلیه
• آماده بکار بودن دستگاه سنجش سرعت و زمان
• وضعیت مخزن سوخت وسیله نقلیه
• وضعیت ظاهری (پوسیدگی، استفاده از سیستم روشنایی غیراستاندارد)
• عدم نصب تجهیزات غیرضرور که مانع دید راننده در مسیر رانندگی شود
• رعایت مقررات منع تغییر وضعیت وسیله نقلیه

چک‌لیست کنترل اجزای فنی و ایمنی وسایل نقلیه عمومی حامل مواد خطرناک قبل از انجام سفر

• کنترل نشان‌ها و علائم مرتبط با نوع مواد خطرناک بر روی وسیله نقلیه
• کنترل نشان‌ها و علائم بر روی بسته‌ها و جعبه‌های حامل مواد خطرناک (در صورت الزام)
• کنترل نصب مثلث خطر در هر دو طرف کانتینر یا تانکر
• کنترل اطلاعاتی که باید به‌صورت خوانا روی بدنه بارگیر وسایل نقلیه تانکردار که محمولات خطرناک را حمل می‌کنند درج گردد (نام شرکت یا مؤسسه، ظرفیت تانکر، وزن خالی تانکر، حداکثر وزن تانکر با محموله، تاریخ و مدت زمان اعتبار بازرسی)
• کنترل عمر تانکر تا حداکثر ۸ سال برای ناوگان حامل گروه ۳
• کنترل سرپوشیده بودن و عدم امکان تماس با محیط برای محموله خطرناک با حداکثر نقطه اشتعال ۳۲ درجه سانتیگراد
• کنترل نصب مثلث نارنجی در سطح قائم عقب وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک
• کنترل داشتن و آماده‌به‌کار بودن وسایل اطفای حریق متناسب وسیله نقلیه و محموله خطرناک
• جلیقه زردرنگ احتیاط
• عینک حفاظتی جهت حفاظت چشم در مقابل حرارت و خطرات
• ماسک مناسب برای تصفیه بخارها و گازهای ناشی از محمولات سمی
• دستکش و چکمه لاستیکی مناسب و مقاوم در برابر مواد شیمیایی
• تن‌پوش سراسری از جنس مواد ضد آب و مقاوم در برابر مواد شیمیایی
• چراغ‌قوه دستی آماده بکار
• بطری حاوی مایع شستشوی چشم
• بطری حاوی آب

جمع‌بندی

در این مطلب تمامی نکات مهم در مورد سامانه یکپارچه بازدید فنی وسیله نقلیه باری و مسافری را بیان کردیم و مراحلی که باید توسط راننده، شرکت حمل نقل و مدیر فنی گذرانده شود تا کد رهگیری صادر شود را بررسی کردیم. چک‌ لیست کنترل اجزای فنی و ایمنی انواع وسایل نقلیه نیز بررسی شد. در صورتی‌ که در مورد این سامانه و مراحل کار با آن هرگونه سؤال دیگری داشتید، با ما تماس بگیرید.