بارنامه چیست و چه میزان اهمیت دارد ؟ (بررسی ۱۴ مورد از اجزای مندرج در بارنامه)

زمان مطالعه: ۱۵ دقیقه

بارنامه چیست ؟ برای کسانی که با هر عنوانی در شرکت‌ و پایانه های باربری و گمرک ها کار می‌کنند واژه ” بارنامه” از اصطلاحات گمرکی و کلمه‌ای ملموس و پراستفاده است. این کلمه الفبای آشنایی با قوانین کار در حوزه حمل و نقل به خصوص حمل و نقل زمینی مانند حمل و نقل جاده ای است. بنابراین اگر دانشجوی یکی از رشته‌های مربوط به حمل و نقل هستید یا قصد دارید وارد بازار کار در این زمینه شوید لازم است پیش از هر چیز بدانید بارنامه چیست؟ چه تاریخچه‌ای دارد؟ انواع آن چیست؟ شامل چه اطلاعاتی می‌شود؟ چه میزان اهمیت دارد؟ و …

با ادامه این مطلب همراه ما باشید تا بدانیم بارنامه چیست و  سیر تا پیاز بارنامه را برای شما تشریح کنیم تا به پاسخ همه پرسش‌های فوق و کمی بیش از آن دست پیدا کنید.

بارنامه چیست؟

ساده‌ترین پاسخ به این پرسش که بارنامه چیست؟ این است که بارنامه مانند بیجک باربری یک سند لازم و ضروری برای جابه‌جایی یک محموله بار است. در واقع بارنامه که در زبان انگلیسی به آن bill of loading یا BL گفته می‌شود، یک سند حقوقی است که به عنوان قرارداد بین صاحب بار، شرکت حمل و نقل و حامل یک وسیله نقلیه امضا می‌شود. به این ترتیب حامل اجازه خواهد داشت که بار تشریح شده در بارنامه را از انبار تحویل گرفته و آن را به مقصد حمل کند.

هیچ تفاوتی نمی‌کند که وسیله نقلیه چه باشد؟ قطار،انواع تریلی مانند تریلی کمپرسی یا تریلی کفی ، کشتی یا هواپیما. به هر حال هیچ باری حتی بار فله بدون بارنامه از باربری مبدأ تحویل گرفته نشده و اجازه خروج از انبار و حمل شدن را ندارد.

معنی جمله بالا این است که بارنامه سندی قانونی و الزام‌آور است که همه جزئیات مورد نیاز و مربوط به بارگیری یک محموله را برای حامل بار و شرکت حمل و نقل روشن می‌کند.

حال بابد بدانیم اطلاعات مندرج در بارنامه چیست ؟ بارنامه شامل اطلاعاتی مانند نوع کالا، مقدار، وزن، ابعاد، شرایط بسته‌بندی، نام و نشانی فرستنده و گیرنده، تاریخ بارگیری، مسیر حمل و نقل و مقصد نهایی می‌باشد. همچنین، شرایط و تعهدات هر یک از طرفین در قبال محموله نیز در بارنامه قید می‌شود. به این ترتیب، در صورت بروز هرگونه اختلاف یا مشکل در فرآیند حمل و نقل، بارنامه به عنوان یک سند قانونی می‌تواند مورد استناد قرار گیرد.

علاوه بر این، بارنامه به حامل کمک می‌کند تا محموله را به درستی مدیریت کرده و در صورت لزوم، در طول مسیر از خدمات گمرکی و بیمه‌ای بهره‌مند شود. این سند نه تنها به حفظ حقوق و منافع فرستنده و گیرنده کمک می‌کند، بلکه شفافیت و اعتماد در فرآیند حمل و نقل را نیز افزایش می‌دهد.

به طور خلاصه، بارنامه نه تنها به عنوان یک قرارداد رسمی و قانونی بین طرفین عمل می‌کند، بلکه به عنوان یک ابزار کلیدی در مدیریت و نظارت بر فرآیند حمل و نقل کالا مانند تمایز کالاهای ممنوعه در گمرک ، نیز بسیار مهم است. بنابراین درک اینکه بارنامه چیست برای تمامی افرادی که قرار است در این زمینه فعالیت داشته باشند بسیار مهم است.

 

تاریخچه بارنامه چیست؟

بارنامه یکی از اسناد مهم و قدیمی در حوزه حمل‌ونقل و بازرگانی است که تاریخچه‌ای طولانی دارد. این سند به عنوان اثبات مالکیت کالاها در حمل‌ونقل به کار می‌رود و تاریخچه بارنامه و استفاده‌های آن به دوران باستان بازمی‌گردد.

در تمدن‌های باستانی، از جمله مصر و بین‌النهرین، مدارکی شبیه به بارنامه وجود داشته که اطلاعاتی درباره کالاهای حمل‌شده و مقصد آنها را ثبت می‌کرده‌اند. این اسناد به صورت لوح‌های گلی یا پاپیروس نوشته می‌شدند و به عنوان سند مالکیت و قرارداد بین فروشنده و خریدار عمل می‌کردند.

در دوره‌های بعد، با توسعه تجارت دریایی در دوران یونان و روم باستان، بارنامه به عنوان سندی رسمی‌تر و منظم‌تر مورد استفاده قرار گرفت. دریانوردان و تجار برای جلوگیری از سرقت و اطمینان از تحویل کالا به

مقصد مشخص، از بارنامه استفاده می‌کردند. این اسناد شامل اطلاعاتی مانند نوع کالا، وزن، مقصد، نام فرستنده و گیرنده بودند.

با گسترش تجارت بین‌المللی در قرون وسطی، بارنامه‌ها تکامل یافتند و به شکلی که امروزه می‌شناسیم، درآمدند. در این دوره، شهرهای تجاری مانند ونیز و جنوا نقش مهمی در تدوین قواعد و استانداردهای بارنامه داشتند.

در قرن هفدهم و هجدهم، با شروع انقلاب صنعتی و افزایش حمل‌ونقل دریایی و زمینی، اهمیت بارنامه‌ها بیشتر شد. قوانین بین‌المللی و استانداردهای جدیدی برای تنظیم و استفاده از بارنامه‌ها تدوین شد که همچنان مبنای استفاده از این اسناد در عصر حاضر هستند.

در قرن بیستم، با پیشرفت فناوری و توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل مدرن، بارنامه‌ها نیز تغییرات زیادی کردند و امروزه به صورت بارنامه الکترونیکی نیز صادر می‌شوند. این تحول به افزایش کارایی و سرعت در فرآیندهای بازرگانی کمک شایانی کرده است.

اهمیت بارنامه

حال با دانستن پیش نیاز های اینکه بارنامه چیست باید بدانیم ضرورت و اهمیت بارنامه چیست ؟ بارنامه یکی از مهم‌ترین اسناد در فرآیند حمل و نقل کالاها است که نقش کلیدی در تجارت داخلی و بین‌المللی ایفا می‌کند. این سند به عنوان اثباتی برای انتقال مالکیت کالاها از فرستنده به گیرنده عمل می‌کند و اطلاعات دقیق و جامعی در مورد کالا، فرستنده، گیرنده، روش حمل و نقل مانند روش حمل و نقل کالای وارداتی و … و شرایط قرارداد ارائه می‌دهد. در ادامه، به بررسی اهمیت بارنامه در جنبه‌های مختلف پرداخته خواهد شد.

• مدرک حقوقی

بارنامه به عنوان یک مدرک حقوقی معتبر شناخته می‌شود که نقش حیاتی در حل و فصل اختلافات تجاری دارد. این سند می‌تواند به عنوان مدرک اصلی در دادگاه‌ها و مراجع قضایی مورد استناد قرار گیرد و از حقوق قانونی طرفین محافظت کند.

• اثبات مالکیت

حتی با و جود احراز هویت برای از ثبت بار ، بارنامه به عنوان یک مدرک جهت اثبات مالکیت کالاها عمل می‌نماید. تا زمانی که بارنامه در دست فرستنده یا شخص دیگری که حق انتقال کالاها را دارد باقی بماند، مالکیت کالاها به آن فرد تعلق دارد. این موضوع در تجارت بین‌المللی که کالاها ممکن است چندین بار بین فروشندگان و خریداران مختلف منتقل شوند، اهمیت ویژه‌ای دارد.

• اطلاعات جامع و دقیق

بارنامه حاوی اطلاعات جامع و دقیقی در مورد کالاها، از جمله نوع، وزن، حجم، تعداد، بسته‌بندی و گروپاژ و شرایط حمل و نقل است. این اطلاعات برای تمامی طرف‌های درگیر در زنجیره تأمین، از جمله فرستنده، حمل‌کننده و گیرنده، حیاتی هستند و به اطمینان از تحویل صحیح و سالم کالاها کمک می‌کنند.

• مبنا برای بیمه

بارنامه به عنوان مبنای اصلی برای ارزیابی و تأیید بیمه کالاها در صورت بروز خسارت مانند آتش سوزی کامیون یا از دست دادن کالاها عمل می‌کند. شرکت‌های بیمه برای تعیین مقدار خسارت و پرداخت غرامت به اطلاعات مندرج در بارنامه استناد می‌کنند. بنابراین، دقت در پر کردن بارنامه و ذکر جزئیات دقیق اهمیت زیادی دارد.

• نظارت و پیگیری

بارنامه به فرستنده و گیرنده امکان می‌دهد تا بتوانند حمل و نقل کالاها را نظارت و پیگیری کنند. از طریق بارنامه، می‌توان مراحل مختلف حمل و نقل را ثبت و مستند کرد و در صورت بروز هرگونه مشکل یا تأخیر، علل آن را پیگیری و بررسی نمود.

• تسهیل فرآیند ترخیص کالا

در فرآیند ترخیص کالاها از گمرک جمهوری اسلامی ایران ، بارنامه به عنوان یکی از اسناد اصلی مورد نیاز است. این سند به مقامات گمرکی کمک می‌کند تا مشخصات و جزئیات کالاها را بررسی کنند و فرآیند ترخیص کالا را تسریع بخشند. بدون بارنامه، ممکن است تأخیرهای زیادی در ترخیص کالاها به وجود آید.

• شفافیت در معاملات

بارنامه به افزایش شفافیت در معاملات تجاری کمک می‌کند. با در دست داشتن بارنامه، طرفین معامله می‌توانند به راحتی به جزئیات کالاها و شرایط حمل و نقل دسترسی داشته باشند و از صحت و سقم اطلاعات اطمینان حاصل کنند. این موضوع به کاهش اختلافات و سوء تفاهم‌ها در معاملات تجاری کمک می‌کند.

• مدیریت مالی

بارنامه به عنوان یک سند مالی نیز عمل می‌کند. این سند می‌تواند به عنوان مبنایی برای صدور فاکتورها و پرداخت‌های مالی بین طرفین معامله استفاده شود. با استناد به بارنامه، فرستنده می‌تواند فاکتور کالاها را صادر کند و گیرنده نیز بر اساس آن پرداخت‌ها را انجام دهد.

• استانداردسازی فرآیندها

در استانداردسازی فرآیندها نقش بارنامه چیست ؟ استفاده از بارنامه به استانداردسازی فرآیندهای حمل و نقل و تجارت کمک می‌کند. بارنامه‌ها معمولاً بر اساس قالب‌ها و استانداردهای مشخصی تهیه می‌شوند که این موضوع به کاهش اشتباهات و افزایش کارایی در زنجیره تأمین کمک می‌کند.

 

اطلاعات مندرج در بارنامه چیست ؟

اطلاعات مندرج در بارنامه چیست ؟ به طور کلی تمامی بارنامه ها همچون بارنا‌مه‌ الکترونیکی شامل همه اطلاعات مربوط به بار با جزئیات کامل است. این اطلاعات شامل نوع، وزن، تعداد و ماهیت بار است. همچنین حاوی اطلاعات شناسایی کامل در مورد تحویل دهنده بار در مبدأ و تحویل گیرنده بار در مقصد می‌شود.

ضمن آن که در بارنامه مشخص می‌شود که هزینه حمل بار چقدر است؟ این مبلغ چطور، در کجا و توسط چه کسی پرداخت می‎‌شود؟ آیا بار بیمه دارد یا خیر؟ و بابت حمل آن چقدر کمیسیون باید به شرکت باربری پرداخت شود. در واقع اگر بخواهیم همه این اطلاعات را دسته بندی و با جزئیات بیان کنیم باید بگوییم آنچه در بارنامه درج می‌شود شامل اطلاعات زیر است:

• اطلاعات کلی بار

این اطلاعات شامل ماهیت، نوع، وزن ( با توجه به قبض باسکول )، ابعاد، تعداد، شکل بسته‌بندی، وضعیت ظاهری و به‌صورت کلی هرآنچه که هویت یک بار را به طور کامل شرح می‌دهد، می‌شود.

• اطلاعات ارسال کننده بار

ارسال کننده بار لزوماً صاحب آن نیست. اما اطلاعات مربوط به شخص ارسال کننده که شامل: نام و نام خانوادگی، کد ملی، اطلاعات تماس و … می‌شود باید در بارنامه درج شود.

• اطلاعات مبدأبار

آدرس دقیق محل بارگیری و تاریخ بارگیری باید در بارنامه درج شود.

• اطلاعات تحویل گیرنده بار

نام، نام خانوادگی، کد ملی و اطلاعات تماس فردی که در مقصد بار را از حامل و باربری تحویل می‌گیرد باید در بارنامه مشخص باشد.

 

• اطلاعات مقصد

زمان تقریبی رسیدن بار به مقصد و آدرس دقیق محلی که بار باید توسط حامل تحویل داده شود جزو ضروری‌ترین اطلاعات موجود در بارنامه است.

• اطلاعات حامل بار

نوع وسیله نقلیه، اطلاعات شخصی و اصلی حامل وسیله نقلیه، حتی آدرس دقیق محل سکونت و اطلاعات تماس او باید در بارنامه ذکر شود. در صورتی که بار توسط وسیله‌ای مانند تریلی یا هر خودروی دیگری مانند کامیون یخچالدار حمل می‌شود اطلاعات اساسی خودرو مانند نوع خودرو، شماره و سری پلاک نیز باید در بارنامه ثبت شود.

• اطلاعات مالی بار

جزئیات مربوط به هزینه اصلی بار، کمیسیون شرکت باربری، شیوه پرداخت هزینه حمل بار و بیمه بار در بارنامه درج می‌شود.

• اطلاعات ثبتی بارنامه

هر بارنامه شامل اطلاعاتی نظیر شماره بارنامه، سریال بارنامه و تاریخ تنظیم است که در بالاترین بخش بارنامه درج می‌شود.

به یاد داشته باشید که وجهه حقوقی یک بارنامه به اندازه هر سند دیگری مهم است. به دلیل همین اهمیت بارنامه است که اطلاعات مندرج در آن از هر نظر باید شفاف، کامل و با جزئیات باشد.

• اطلاعات مالی بار

جزئیات مربوط به هزینه اصلی بار، کمیسیون شرکت باربری، شیوه پرداخت هزینه حمل بار و بیمه بار در اطلاعات بارنامه بخش مالی درج می‌شود.

• اطلاعات ثبتی بارنامه

هر بارنامه شامل اطلاعاتی مانند شماره بارنامه، سریال بارنامه و تاریخ تنظیم است که در بخش بالایی بارنامه ذکر می‌شود. وضعیت حقوقی یک بارنامه بسیار مهم است و به همین دلیل اطلاعات موجود در آن باید به صورت شفاف، کامل و دقیق باشند.

• اطلاعات مربوط به شرایط حمل بار

این بخش از بارنامه شامل شرایط و مقرراتی است که باید در طول حمل بار رعایت شود. به عنوان مثال، ممکن است شرایط خاصی برای حمل مواد خطرناک یا فاسدشدنی با شرایط برای باربری حمل مایعات وجود داشته باشد که باید در بارنامه به وضوح ذکر شود. همچنین، در صورتی که نیاز به تجهیزات خاصی برای حمل بار باشد، این موارد نیز باید در این بخش مشخص شوند.

• اطلاعات مربوط به بسته‌بندی و نگهداری بار

جزئیات مربوط به نوع بسته‌بندی بار و نحوه نگهداری آن در طول مسیر حمل و نقل نیز باید در بارنامه ذکر شود. این اطلاعات شامل نوع جعبه‌ها، تعداد پالت‌ها، نحوه چیدمان بار و دمای مناسب برای نگهداری بارهای حساس به دما می‌شود.

• اطلاعات بیمه بار

در این بخش، جزئیات مربوط به بیمه بار، شامل نام شرکت بیمه‌گر، شماره بیمه‌نامه و میزان پوشش بیمه‌ای که بار در برابر خسارت‌های احتمالی دارد، ذکر می‌شود. همچنین، در صورتی که بار بیمه نشده باشد، این موضوع نیز باید به وضوح در بارنامه قید شود.

• اطلاعات اضافی

در برخی موارد، ممکن است نیاز به ذکر اطلاعات اضافی در بارنامه باشد. این اطلاعات می‌تواند شامل شرایط خاص حمل و نقل، توافقات ویژه بین فرستنده و حمل‌کننده، و هرگونه محدودیت قانونی یا مقرراتی مرتبط با حمل بار باشد. این اطلاعات باید به‌گونه‌ای نوشته شود که همه طرفین درگیر در حمل و نقل بار به‌طور کامل از آن‌ها آگاه باشند و بتوانند بر اساس آن‌ها عمل کنند.

 

قوانین بارنامه چیست؟

از آنجائی‌که که بارنامه یک سند رسمی است، قوانین بارنامه به‌صورت مدون در آمده و مفاد آن وظایف ۳ رکن اصلی آن یعنی: ارسال‌کننده و گیرنده بار، شرکت باربری و حامل بار را مشخص می‌کند.

 

قوانین برای ارسال کننده و گیرنده بار در بارنامه چیست :

طبق قوانین بارنامه ارسال کننده و گیرنده بار وظایف زیر را بر عهده دارند:

 

• ارسال کننده موظف است مشخصات کامل بار و آدرس محل دقیق بارگیری را مشخص کند.
• وظیفه ارسال کننده است که مشخصات دقیق تحویل گیرنده بار همچنین آدرس محل تخلیه یا تحویل بار را اعلام کند.
• ارسال کننده باید به موقع برای بارگیری محموله در محل مبدأ حاضر شود.
• تحویل گیرنده بار باید به موقع در محل مقصد حاضر شود و بار را تحویل بگیرد.
• هزینه حمل بار طبق قرار قبلی باید توسط ارسال کننده یا تحویل گیرنده بار تمام کمال یا به‌صورت پیش کرایه و پس کرایه پرداخت شود.

 

قوانین بارنامه برای باربری در بارنامه چیست ؟

 

شرکت باربری، صادر کننده بارنامه است. شرکت باربری بارنامه را به عنوان سند بین صاحب بار و خودش تنظیم کرده و طرفین آن را امضا می‌کنند. طبق قوانین بارنامه، باربری موظف است:

• اطلاعات لازم در بارنامه را به شکل دقیق در این سند درج کرده سپس آن را وارد سیستم بارنامه کند.
• اسناد بارنامه را برای مدت مشخصی بایگانی کرده و از آن‌ها نگهداری کند.
• بار را بیمه کند.
• پروانه عبور بار را از مرز شهر یا کشور را از مراجع ذی‌صلاح اخذ کند.
• همانطور که در مقالات گذشته اشاره کرده ایم شرکت آسان بار جز اولین شرکتهای می باشد که توانسته است مجوز بزرگ مقیاس هوشمند را کسب نمایید و به واسطه آن برنامه آنلاین از هر مبدای صادر نمایید.

وظایف حاملان بار در بارنامه چیست ؟

طبق قوانین بارنامه، حامل بار از کاپیتان کشتی گرفته تا رانندگان وانت موظف‌اند:

• در زمان مقرر شده برای تحویل گرفتن بار در محل مبدأ حاضر باشند.
• از زمان تحویل گرفتن بار در مبدأ تا تحویل آن در مقصد مراقب سلامت بار باشند.
• به موقع و بدون وقفه بی دلیل به سمت مقصد حرکت کنند.
• در زمان مقرر شده و با در نظر گرفتن زمان‌های توقف در محل دقیق مقصد حضور پیدا کرده و اقدام به تحویل بار نمایند.

وظایف حاملان بار در زمان بروز مشکل در بارنامه چیست ؟

در صورت بروز هرگونه مشکل در حین حمل و نقل، حامل بار موظف است:

• مراتب را فورا به ارسال کننده و شرکت باربری اطلاع دهد.
• برای حفظ و نگهداری بار در صورت بروز مشکلاتی مانند تصادف یا بلایای طبیعی، اقدامات لازم را انجام دهد.
• اسناد و مدارک مربوط به بروز مشکل را جمع آوری و بنابر قوانین بارنامه به شرکت باربری ارائه دهد.

قوانین مربوط به جبران خسارت در بارنامه چیست ؟

• در صورتیکه در حین حمل و نقل به بار خسارتی وارد شود، طبق قوانین بارنامه، مسئولیت جبران خسارت بر عهده یکی از طرفین ذینفع (ارسال کننده، گیرنده یا باربری) خواهد بود.
• خسارت ناشی از قصور فرستنده: در صورتی که خسارت وارده به دلیل قصور فرستنده مانند عدم بسته بندی صحیح یا درج اطلاعات نادرست در بارنامه باشد، جبران خسارت بر عهده فرستنده خواهد بود.
• خسارت ناشی از قصور باربری: اگر خسارت ناشی از قصور باربری مانند عدم رعایت احتیاط در حمل و نقل یا عدم بیمه کردن بار باشد، جبران خسارت بر عهده باربری خواهد بود.
• خسارت ناشی از فورس ماژور: در مواردی که خسارت ناشی از وقایع غیرقابل پیش‌بینی مانند بلایای طبیعی باشد، طبق قوانین مربوط به فورس ماژور، هیچکدام از طرفین ملزم به جبران خسارت نخواهند بود.

حل اختلافات

در صورت بروز اختلاف در خصوص بارنامه، طرفین می‌توانند از طریق مذاکره و یا مراجعه به مراجع قانونی ذیصلاح اقدام به حل اختلاف نمایند. دادگاه‌ها و مراجع قانونی بر اساس قوانین مربوط به حمل و نقل و بارنامه، به دعاوی مربوطه رسیدگی خواهند کرد.

 

انواع بارنامه چیست

بارنامه انواع مختلفی دارد که بسته به نوع وسیله نقلیه به گروه‌های زیر دسته بندی می‌شوند:

• بارنامه هوایی

اگر قرار باشد که باری با هواپیما حمل شود باید برای آن بارنامه هوایی صادر شود. نکته‌ای که در خصوص بارنامه هوایی وجود دارد این است که فرستنده بار قادر است تا قبل از فرود هواپیما در مقصد و تحویل بار به تحویل گیرنده، آدرس و نام تحویل گیرنده را تغییر دهد. همچنین می‌تواند بار را قبل از تحویل پس بگیرد.

• بارنامه راه آهن

بارنامه راه آهن نیز برای حمل بار در سیستم ریلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تنها قطارهای مخصوص باربری مجاز به حمل بار هستند و به هیچ عنوان نمی‌توان از قطارهای مسافربری برای انتقال کالا استفاده کرد. در بارنامه راه آهن به جز اطلاعات مربوط به بار، تحویل دهنده و تحویل گیرنده، اطلاعاتی نظیر شماره واگن و اطلاعات مورد نیاز گمرکی نیز درج می‌شود.

یکی از ویژگی‌های بارنامه راه آهن این است که بر خلاف انواع دیگر بارنامه، این سند به هیچ عنوان قابل معامله نیست و نمی‌توان آن را به دیگری انتقال داد.

• بارنامه دریایی

بدیهی است که بارنامه دریایی به منظور حمل بار توسط کشتی صادر می‌شود. همه اطلاعات لازم در یک بارنامه باید در بارنامه دریایی نیز درج شود. علاوه بر آن که اطلاعات کشتی مانند اسم آن و نام بندری که باید بار به آن تحویل داده شود نیز در بارنامه دریایی ثبت شود. مسئولین بنادر به هیچ عنوان حق ندارند باری را از کشتی‌ای تحویل بگیرند که مقصدشان در بارنامه با اسم بندری که در آن پهلو گرفته‌اند یکی نیست.

بارنامه آن دک (on deck)

بارنامه آن دک نوع خاصی از بارنامه دریایی است. این نوع بارنامه به معنی آن است که کالایی در انبار یا خن کشتی جا نشده و روی عرشه قرار دارد. بنابراین ممکن است بنا به ماهیتی که دارد در طول مسیر تا رسیدن به مقصد آسیب ببیند.

 

دریافت بار به صورت رایگان و توافقی

• بارنامه آن بورد (on board)

بارنامه آن بورد نوع دیگری از بارنامه دریایی است. این بارنامه به معنی آن است که کالا در انبار یا خن کشتی قرار داده شده و بدون آسیب احتمالی حمل خواهد شد.

• بارنامه حمل و نقل با کامیون

این نوع بارنامه پر استفاده‌ترین نوع بارنامه است. چون حجم انتقال بار توسط وسایل نقلیه زمینی چندین برابر قطار، کشتی و هواپیماست. بارنامه حمل با کامیون در ۶ تا ۱۴ نسخه صادر شده و در اختیار طرفین بار قرار می‌گیرد. ۳ نسخه از این سند که نسخه‌های اصلی بارنامه هستند توسط صادر کننده، حمل کننده و گیرنده کالا امضا می‌شوند. بقیه نسخه‌های بارنامه‌ حمل و نقل با کامیون برای گمرک‌های ورودی و خروجی کشورهای بین راه مورد استفاده قرار می‌گیرند همچنین برخری در اختیار سازمان راهداری حمل و نقل جاده ای قرا میگیرد.

• بارنامه سراسری

در برخی از مواقع مسافتی که یک بار باید برای رسیدن به مقصد طی کند بسیار طولانی است. همچنین امکان حمل بار با یک وسیله وجود ندارد و بار باید در میانه راه تحویل وسیله نقلیه دیگری شود. به طور مثال باری ابتدا با کشتی به یک بندر مشخص می‌رسد، سپس از آنجا با کامیون به سمت مقصد حرکت می‌کند.

در چنین مواقعی شرکت‌های باربری به جای صدور انواع بارنامه برای هر وسیله نقلیه، یک بارنامه سراسری صادر می‌کنند. این بارنامه سندی قابل معامله و انتقال است و در هر مقصدی از حامل قبلی بار به حامل بعدی منتقل می‌شود. در این میان شرکت باربری بر این نقل و انتقال نظارت می‌کند و صحت تحویل بار را از یک وسیله به وسیله دیگر رصد و بر آن نظارت می‌کند.

شرکت‌های باربری که اقدام به صدور بارنامه می‌کنند موظف نیستند در بارنامه ذکر کنند که بار در هر بخش از مسیر با چه وسیله‌ای حمل می‌شود یا در کجا و چطور به وسیله حمل و نقل بعدی منتقل می‌شود.

• بارنامه مرکب

تنها تفاوت بارنامه مرکب با بارنامه سراسری در این است که در بارنامه مرکب شرکت باربری موظف است در بارنامه به طور دقیق شرح دهد که بار در هر مقصد با چه وسیله‌ای حمل و به چه وسیله دیگری تحویل داده شده است. به دلیل آن که دولت‌ها به قوانین حمل و نقل بین المللی اهمیت می‌دهند بنابراین شرکت‌های باربری موظف‌اند در بارنامه مرکب همه جزئیات را به طور دقیق و شفاف تشریح کنند.

• بارنامه رسید پستی

بارنامه رسید پستی شماره‌ای ۱۰ تا ۲۰ رقمی (برای مرسولات پستی خارجی ۱۳ رقمی) است که برای بسته‌هایی صادر می‌شود که توسط شرکت پست به‌صورت پست پیشتاز ارسال می‌شوند. افراد با داشتن این کد می‌توانند به سامانه پستی مراجعه کرده و شرایط بسته خود را از نظر زمان تحویل یا مکانی که بسته اکنون در آن قرار دارد، پیگیری کنند.

• بارنامه الکترونیکی

بارنامه الکترونیکی، نوع جدیدی از بارنامه است که به جای صدور به صورت کاغذی، به صورت الکترونیکی صادر و تبادل می‌شود. این نوع بارنامه مزایای متعددی از جمله سهولت صدور، امنیت بالا، امکان ردیابی و پیگیری آنی مرسوله و کاهش چشمگیر در مصرف کاغذ دارد.

استفاده از بارنامه الکترونیکی مزایای متعددی برای صاحبان کالا، شرکت‌های حمل و نقل و سایر ذینفعان زنجیره تامین دارد که مزایای استفاده از بارنامه الکترونیکی عبارتند از:

• سهولت و سرعت صدور: صدور بارنامه الکترونیکی به مراتب سریع‌تر و ساده‌تر از صدور بارنامه کاغذی است. فرستنده کالا می‌تواند با چند کلیک در سامانه الکترونیکی، بارنامه خود را صادر و دریافت کند.
• امنیت بالا: بارنامه‌های الکترونیکی با استفاده از فناوری‌های نوین امنیتی مانند رمزنگاری و امضای دیجیتال محافظت می‌شوند و از جعل و سوء استفاده از آنها جلوگیری می‌شود.
• امکان ردیابی و پیگیری آنی مرسوله: با استفاده از بارنامه الکترونیکی، فرستنده، گیرنده و سایر ذینفعان می‌توانند در هر لحظه از طریق سامانه الکترونیکی، موقعیت و وضعیت کالای خود را رصد و پیگیری کنند.
• کاهش چشمگیر در مصرف کاغذ: صدور بارنامه الکترونیکی به جای بارنامه کاغذی، نقش مهمی در حفظ محیط زیست و کاهش مصرف کاغذ دارد.
• کاهش هزینه‌ها: صدور بارنامه الکترونیکی به دلیل حذف فرآیندهای چاپ، امضا و ارسال بارنامه کاغذی، به طور قابل توجهی هزینه‌های حمل و نقل را کاهش می‌دهد.
• افزایش شفافیت: استفاده از بارنامه الکترونیکی، شفافیت و ردیابی‌پذیری فرآیند حمل و نقل را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد و از بروز فساد و سوء استفاده جلوگیری می‌کند.
• دسترسی آسان به اطلاعات: بارنامه‌های الکترونیکی به صورت آرشیو شده در سامانه‌های الکترونیکی نگهداری می‌شوند و به راحتی قابل دسترسی و بازیابی هستند.

لازمه دریافت بارنامه به صورت الکترونیکی چیست ؟ برای صدور بارنامه الکترونیکی، فرستنده کالا باید به سامانه‌های الکترونیکی مربوطه مانند سامانه جامع حمل و نقل یا سامانه‌های اختصاصی شرکت‌های باربری مراجعه کند. در این سامانه‌ها، اطلاعات مربوط به کالا، فرستنده، گیرنده، مبدأ و مقصد، وسیله حمل و نقل و سایر جزئیات به صورت الکترونیکی ثبت و بارنامه صادر می‌شود.

 

نوع پلیس راهی بارنامه چیست ؟

بارنامه پلیس راهی اصطلاحی است که در صنعت حمل و نقل بار به کار می‌رود و به معنای یک سند نادرست و غیرقانونی است که به جای بارنامه معمولی صادر می‌شود. هدف اصلی این بارنامه، دور زدن قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل بار است، به‌طوری که افراد بتوانند مالیات یا عوارض را کمتر پرداخت کنند یا از تعهدات دیگری که به‌طور قانونی باید بپردازند، خلاص شوند.

بارنامه پلیس راهی معمولاً با اطلاعات نادرست و غلطی صادر می‌شود، از جمله مشخصات فرستنده و گیرنده بار، مشخصات راننده و وسیله نقلیه، هزینه‌های حمل و نقل و سایر اطلاعات مربوط به بار. استفاده از این بارنامه‌ها می‌تواند منجر به تبعات حقوقی و مالی منفی برای افراد و شرکت‌های مشمول شود.

در واقع، بارنامه پلیس راهی نه‌تنها سندی نامعتبر است، بلکه همچنین منجر به مشکلاتی مانند دپو شدن بار، عدم پرداخت حق الزحمه به راننده، و عدم پوشش بیمه در صورت وقوع حادثه می‌شود. بنابراین، استفاده از این نوع بارنامه‌ها با خطراتی برای افراد مرتبط همراه است و توصیه می‌شود همواره از بارنامه‌های قانونی و معتبر استفاده کرد.

 

هزینه های خرید بارنامه چیست ؟

وقتی باری به یک شرکت باربری تحویل داده شده و به منظور حمل، بارنامه می‌شود، باید بابت تنظیم این بارنامه هزینه‌ای به شرکت داده شود. در حقیقت تحویل دهنده اقدام به خرید بارنامه از شرکت حمل و نقل می‌کند.

حال باید گفت که هزینه های خرید بارنامه چیست :

• کرایه اصلی بار که باید توسط صاحب بار به شرکت پرداخت شود.
• هزینه حمل و نقل بار و بارگیری آن در وسیله نقلیه.
• مبلغ بیمه مسئولیت که باید توسط صاحب بار پرداخت شود.
• هزینه حمل و نقل بار در مقصد و پیاده کردن بار از وسیله نقلیه.
• هزینه دریافت کد رهگیری مخصوص هر بار که البته توسط شرکت باربری پرداخت می‌شود.
• ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده که این رقم نیز باید توسط شرکت حمل و نقل پرداخت شود.
• حق کمیسیون شرکت که حامل بار باید آن را به شرکت باربری بپردازد.
• در صورتی که صاحب باری بارنامه نداشته باشد، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بارنامه باید توسط او پرداخت شود، نه شرکت باربری.

آشنایی با نمونه بارنامه

یک نمونه بارنامه را در این جا برای شما قرار داده‌ایم تا بهتر بدانید بارنامه چیست :

سخن پایانی

آنچه در این مطلب خواندید پاسخ جامعی بود به این پرسش که بارنامه چیست؟ چرا اهمیت بارنامه تا این سطح بالاست؟ همچنین با قوانین بارنامه آشنا شدید و انواع بارنامه را با اساسی‌ترین اطلاعات مربوط به آن‌ها شناختید.