ارزش گمرکی کالا چیست ؟ چگونه محاسبه یا تعیین می شود

زمان مطالعه: ۷ دقیقه

اگر قبلا با اصطلاحات گمرکی آشتا شده اید و  درصدد آشنایی با چگونگی و قوانین مربوط به تعیین  و آموزش محاسبه ارزش گمرکی کالا هستید، پیشنهاد می‌شود این مقاله را تا انتها مطالعه فرمایید.

در دنیای امروزی، فعالیت‌های تجاری و اقتصادی به‌سرعت در سطح جهان گسترش می‌یابند. این فعالیت‌ها نقش بنیادینی در توسعه اقتصادی جوامع دارند. یکی از روش‌های متداول برای انتقال و تبادل کالاها بین کشورها، فرایند صادرات و واردات است. در این فرایند، کالاها از کشور مبدأ خارج و به کشور مقصد حمل می‌شوند. سپس در گمرک کشور مقصد، پس از انجام بررسی‌های لازم زیر نظر سازمان گمرک آن کشور، مجوز ترخیص کالا  صادر می‌شود.

تجارت بین‌المللی با چالش‌ها و شرایط خاص خود روبرو است و برای اینکه بازرگانان بتوانند به‌صورت قانونی فعالیت‌های صادرات و واردات را انجام دهند و همچنین از این فرصت بهره‌مند شوند، آشنایی کامل با ابعاد مختلف این فرایند ضروری است.

ارزش گمرکی کالا چیست؟

ارزش گمرکی کالا به مقداری متغیر اشاره دارد که برای تعیین مالیات و عوارض گمرکی بر روی کالاها به کار می‌رود. این ارزش شامل عواملی مانند قیمت خالص کالا در بازار منبع، هزینه حمل‌ونقل بین‌المللی، بسته‌بندی، بیمه حمل‌ونقل و سایر هزینه‌های مرتبط با فرایند صادرات و واردات می‌شود. به طور خلاصه، برای پاسخ به این سؤال که ارزش گمرکی چیست؟ باید گفت که ارزش گمرکی یک کالا نشان‌دهنده ارزش واحدی از کالا است و به‌صورت یک کد ۴ رقمی در گمرک تعیین می‌شود.

فرایند تعیین ارزش گمرکی کالا پس از دریافت فاکتور خرید آغاز می‌شود و نیازمند محاسبه نرخی است که تمام هزینه‌های صادراتی و وارداتی را در بر گیرد. این فرایند نیازمند دانش فنی و تخصصی در زمینه امور گمرکی و مالیاتی است و باید توسط افراد متخصص انجام شود.

بسیاری از کشورها به‌منظور پیشگیری از سوءاستفاده یا تقلب در اعلام ارزش کالاها، از روش‌های استاندارد برای تعیین ارزش گمرکی استفاده می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، از روش ارزش تراکمی یا ارزش قابل‌انتظار استفاده می‌شود که در آن، ارزش گمرکی کالا بر اساس اطلاعات مربوط به قیمت‌های مشابه یا مرتبط در بازار بین‌المللی تخمین زده می‌شود.

ارزش گمرکی کالاهای وارداتی: توضیحات و اهمیت

در واقع، مفهوم ارزش گمرکی مربوط به کالاهای وارداتی شامل تمام هزینه‌هایی است که باید به‌منظور تمامی مراحل حمل کالا از جمله گروپاژ و … از راه گمرک پرداخت شود. این هزینه‌ها شامل عوارض و مالیات، هزینه حمل‌ونقل (حمل و نقل زمینی یا حمل و نقل هوایی یا حمل و نقل دریایی ) ، بیمه و سایر موارد می‌شود.

اشاره به این نکته ضروری است که برای تعیین ارزش گمرکی، ممکن است نیاز باشد مدارکی از قبیل فاکتور خرید، بیمه‌نامه حمل‌ونقل و گواهی‌نامه‌های مختلف مانند گواهینامه بین المللی ترانزیت را به مراجع مربوطه ارائه دهید.

هدف اصلی ارزش‌گذاری کالاهای وارداتی به چندین نکته مهم برمی‌گردد:

• تعیین قیمت کالا در بازارهای خارجی و داخلی.
• استفاده در زمان پرداخت مالیات و عوارض گمرکی.
• مشخص‌کردن مبلغ دقیق حقوق ورودی.
• انجام تعهدات ارزی صاحب کالا در قبال ارزش محموله وارداتی.
• ارائه به‌عنوان سند معتبر برای بانک‌هایی که تسهیلات ارزی به واردکنندگان ارائه می‌دهند.
• جلوگیری از فروش گران‌قیمت، تقلب‌های اقتصادی و مشکلات اقتصادی.
• به‌دست‌آوردن آماری از فرایند و میزان واردات کالا و گردش مالی آن در کشور.
• پیشگیری از بیش اظهاری یا کم اظهاری کالا در روند ترخیص از گمرک.

ارزش گمرکی کالاهای صادراتی: توضیحات و اهمیت

در زمانی که صادرات هر نوع کالا از حمله تواع بار فله  از طریق گمرک انجام می‌شود، هزینه‌های مختلفی پیش می‌آید. به همین دلیل، مقامات گمرک بر اساس قیمت فروش کالا در بازارهای بین‌المللی، ارزش گمرکی مربوط به کالای صادراتی را تعیین می‌کنند تا میزان مالیات، عوارض و سایر هزینه‌ها مشخص گردد.

گاهی اوقات ممکن است ارزش واقعی کالا در داخل و خارج از کشور متفاوت باشد. به همین دلیل، صادرکنندگان و مقامات گمرک ممکن است درباره ارزش واقعی کالا بحث کنند تا از هرگونه اختلافات جلوگیری شود.

هدف اصلی ارزش‌گذاری کالاهای صادراتی به چندین نکته مهم برمی‌گردد:

• تسهیل در دریافت تسهیلات بانکی، زیرا داشتن کد ارزش گمرکی کالاهای صادراتی الزامی است.
• دریافت جوایز صادراتی متناسب با ارزش محموله تجاری.
• بهره‌مندی از یارانه‌های صادراتی.
• استفاده از صادرات به‌عنوان تعهد ارزی به‌اندازه ارزش محموله صادراتی.

عوامل مؤثر در تعیین ارزش گمرکی کالا

برای تعیین ارزش گمرکی، ابتدا باید به ماهیت مفهوم ارزش و عوامل مؤثر در تعیین این ارزش پرداخت. عواملی همچون نوع کالا، قیمت تجاری، محل تولید و نوع حمل‌ونقل از جمله عوامل تأثیرگذار بر ارزش گمرکی یک کالا هستند. در ادامه، به بررسی برخی از این عوامل موثر در ارزش گمرکی می‌پردازیم.

• نوع کالا

نوع کالا یکی از ارکان حیاتی در تعیین ارزش و تعرفه گمرکی محسوب می‌شود. به‌عنوان‌مثال، برخی کالاها مانند محصولات کشاورزی، صنایع‌دستی و محصولات فلزی که جز کالاهای ممنوعه گمرک ایران نباشند دارای تعرفه‌های خاصی هستند که در تعیین ارزش آن‌ها نقش اساسی دارند. تفاوت‌های بین نوع کالاها، می‌تواند تأثیر زیادی بر ارزش و تعرفه گمرکی آن‌ها داشته باشد. برای مثال، کالاهای با خصوصیات خاص و یا نیازمندی‌های ویژه ممکن است تعرفه‌های خاصی داشته باشند که این موضوع می‌تواند در تعیین ارزش نهایی کالا تأثیر بسزایی بگذارد.

• قیمت تجاری کالا

قیمت کالا به‌عنوان یکی از عوامل اساسی در تعیین ارزش گمرکی کالا محسوب می‌شود. در واقع، قیمت کالا، پایه و اساسی برای محاسبه مالیات‌ها و عوارض گمرکی است. به همین دلیل، تعیین صحیح قیمت کالا یکی از چالش‌های حیاتی در فرایندهای تجاری محسوب می‌شود.

برای تعیین قیمت کالا در گمرک، روش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و معایب خاصی هستند. این روش‌ها بسته به نوع کالا و شرایط مختلف تجاری می‌توانند مورداستفاده قرار گیرند.

• محل تولید کالا

محل تولید کالا یکی از عوامل حیاتی در محاسبه ارزش گمرکی کالا به شمار می‌رود. برخی از کالاها که در کشورهای خاص ساخته می‌شوند، به دلیل داشتن تکنولوژی پیشرفته، شناخته‌شدن برند و رعایت استانداردهای بالا، ارزش بسیار بالاتری نسبت به سایر کالاها دارند. این ارزش بالا تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر مبلغ بیمه و ارزش کالا در محاسبات گمرکی دارد.

به‌طورکلی، مکان تولید کالا نقش مهمی در تعیین ارزش و تعرفه آن دارد. باتوجه‌به این که کالاها ممکن است ساخت داخل یا خارج از کشور باشند، قوانین و مقررات مختلفی در نظام گمرکی برای آنها اعمال می‌شود.

• نوع حمل‌‌ونقل

نوع حمل‌ونقل به طور خلاصه، نوع وسیله‌ای است که برای انتقال کالا از یک کشور به کشور دیگر استفاده می‌شود دارای فوانین مختص به خود مانند مقررات حمل کالای وارداتی هستند و در محاسبات گمرکی تأثیر قابل‌توجهی دارد. انتخاب نوع وسیله حمل‌ونقل می‌تواند ارزش و تعرفه کالا را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهد.

نوع وسیله حمل‌ونقل می‌تواند شامل هواپیما، قطار، کشتی، کامیون و سایر وسایل مشابه باشد. هر کدام از این وسایل دارای مزایا و معایب خاصی برای انتقال کالاها هستند که در تعیین ارزش گمرکی کالا و هزینه‌های مربوطه تأثیرگذارند.

• روش ارزش‌گذاری

در فرایند تعیین ارزش کالای تجاری، متد‌های مختلفی برای ارزیابی و تخمین ارزش وجود دارند که شامل روش تعادل نقدینگی، روش بازخورد بازار و روش هزینه می‌شوند. هر یک از این روش‌ها نقش و اهمیت خاص خود را در تعیین ارزش کالا دارند و تأثیر بسیاری بر ارزش نهایی کالاهای صادراتی یا وارداتی دارند.

• روش تعادل نقدینگی: این روش بر اساس تعادل بین قیمت کالا در بازارهای مختلف و تأمین‌کنندگان و تقاضاهای مختلف اعمال می‌شود. باتوجه‌به این تعادل، ارزش گمرکی کالا به طور منطقی تعیین می‌شود.
• روش بازخورد بازار: در این روش، بازخورد بازار و نظرات مشتریان و مشارکت‌کنندگان مهم‌ترین عامل در تعیین ارزش گمرکی کالا است. این روش بیشتر برای کالاهایی که ارزش آن‌ها بر اساس نیاز و تقاضای بازار شناخته می‌شود، مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• روش هزینه: در این روش، ارزش کالا بر اساس هزینه‌های تولید و توزیع آن تعیین می‌شود. این شامل هزینه‌های نیروی کار، مواد اولیه، تجهیزات و سایر هزینه‌های مربوط به تولید کالا می‌شود.

• بیمه

خطراتی همچون آسیب‌دیدن، ضایع شدن یا تأخیر در تحویل می‌توانند کالای تجاری را به خطر بیندازند. به‌منظور مقابله با این خطرات و حفظ سرمایه صاحبان کالا، استفاده از بیمه ضروری است. این روش به‌وسیله جبران خسارت‌ها در صورت وقوع حادثه، سعی در حفاظت از سرمایه را فراهم می‌آورد.

در واقع، درصورتی‌که هرگونه آسیب یا ضایعه‌ای به کالا در طول حمل‌ونقل رخ دهد، صاحب کالا می‌تواند از شرکت بیمه جبران خسارت خود را درخواست کند. این اقدام، نه‌تنها به حفاظت از مالکیت و سرمایه کمک می‌کند بلکه باعث افزایش اعتمادبه‌نفس در فعالیت‌های تجاری نیز می‌شود.

• هزینه‌های مربوط به افتتاح حساب

برای اخذ مجوزهای لازم جهت صادرات یا واردات، ایجاد حساب و اخذ مجوزهای لازم در سامانه گمرک امری ضروری است. این مراحل اولیه برای شروع فعالیت‌های تجاری بازار بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. همچنین، شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از سامانه رسمی گمرک، کالاهای خود را به‌صورت استاندارد دسته‌بندی  و تعرفه گمرکی هر نوع کالا را مشخص کنند.

در واقع، هزینه‌های مربوط به ایجاد حساب و اخذ مجوزهای لازم جهت صادرات یا واردات شامل موارد زیر می‌شود:

• هزینه ایجاد حساب
• هزینه‌های مربوط به مجوزها و مدارک
• هزینه‌های مشاوره و حقوقی

معرفی وظیفه و کاربرد کد TSC

هنگامی که قصد دارید ارزش گمرکی کالا را مشخص کنید، کافی است تا به انتهای هر ردیف کالا مراجعه کنید و کدی هشت‌رقمی به نام TSC را مشاهده کنید. این کد می‌تواند به شما کمک کند تا کالاها را بر اساس تعرفه‌های گمرکی مرتب کنید.

کد TSC یا کد شناسه تعریف تعرفه، به محموله‌های صادراتی و وارداتی اختصاص داده می‌شود. این کد به شما امکان می‌دهد که کالاها را طبقه‌بندی کرده و تعیین کنید که هر کالا به کدام تعرفه گمرکی تعلق دارد. این کد توسط دولت بر اساس قوانین و مقررات خاصی تعیین می‌شود که در هر کشور ممکن است متفاوت باشد.

این کد اطلاعات مهمی درباره ویژگی‌ها و تعرفه‌های گمرکی هر کالا را فراهم می‌کند و برای صادرات و واردات اساسی است.

آموزش محاسبه ارزش گمرکی کالا، نحوه محاسبه  tsc

در گمرک، برای تعیین ارزش گمرکی یک کالا، تمامی هزینه‌های مرتبط با آن لحاظ می‌شود. این شامل موارد زیر می‌شود:

• هزینه CIF: شامل هزینه خرید کالا در مبدأ به همراه هزینه‌های مرتبط با حمل‌ونقل، باربری و بیمه است.
• هزینه‌های افتتاح حساب یا واریز بروات: این شامل هزینه‌های مرتبط با ایجاد حساب در گمرک یا پرداخت وجوه بروات مربوط به معامله است.
• امتیازات و حقوق مربوط به کالا: این شامل امتیازهای مربوط به استفاده از علامت تجاری، نقشه یا مدل کالا می‌شود.
• سایر هزینه‌های صرف شده تا کالا به اولین ورودی گمرک برسد: این شامل هزینه‌های دیگری است که صرف شده تا کالا به اولین ورودی گمرک برسد مانند هزینه‌های مربوط به آماده‌سازی و حمل‌ونقل.
• سود بازرگانی یا مالیاتی: برخی کالاها ممکن است با سود بازرگانی یا مالیاتی مرتبط شود که این نیز در محاسبه ارزش گمرکی مدنظر است.

تعیین ارزش گمرکی کالا (فرایند نحوه محاسبه  tsc ) نیاز به تخصص دارد و این کار به هر شخصی واگذار نمی‌شود. در صورت  نداشتن مدارک صحیح یا کافی، گمرک ارزش کالا را تعیین می‌کند و با استفاده از روش‌های تخصصی مختلف مانند روش ارزش استنباطی و از ارزش معاملاتی کالاهای مشابه استفاده می‌کند.

جمع‌بندی

ارزش گمرکی مقداری متغیر است که برای تعیین عوارض گمرکی و مالیات بر روی کالاهای وارداتی و صادراتی استفاده می‌شود، شامل قیمت خالص کالا، هزینه حمل‌ونقل، بسته‌بندی و بیمه حمل‌ونقل می‌شود.

این ارزش به‌صورت یک کد ۴ رقمی در گمرک تعیین می‌شود و فرآیند تعیین آن نیازمند دانش فنی و تخصصی در زمینه امور گمرکی و مالیاتی است. هدف اصلی ارزش‌گذاری شامل تعیین قیمت کالا، استفاده در زمان پرداخت مالیات و جلوگیری از تقلب‌های اقتصادی است. عوامل موثر در تعیین ارزش شامل نوع کالا، قیمت تجاری و محل تولید است و بیمه نیز برای مقابله با خطرات حادثه‌ای مانند آسیب دیدن یا ضایع شدن کالاها اهمیت دارد.

البته باید توجه داشت در مورد کالاهای متروکه می توانند تغییر داشته باشند

سؤالات متداول

ارزش گمرکی کالا چیست؟

ارزش گمرکی کالا به مقداری متغیر اشاره دارد که برای تعیین مالیات و عوارض گمرکی بر روی کالاها به کار می‌رود. این ارزش شامل عواملی مانند قیمت خالص کالا در بازار منبع، هزینه حمل‌ونقل بین‌المللی، بسته‌بندی، بیمه حمل‌ونقل و سایر هزینه‌های مرتبط با فرایند صادرات و واردات است.

عوامل مؤثر در تعیین ارزش گمرکی کالا چیستند؟

عوامل مؤثر در تعیین ارزش گمرکی کالا شامل نوع کالا، قیمت تجاری، محل تولید و نوع حمل‌‌ونقل هستند. برای تعیین ارزش گمرکی کالاها، روش‌های مختلفی از جمله روش تعادل نقدینگی، روش بازخورد بازار و روش هزینه مورداستفاده قرار می‌گیرند.