بلاتکلیفی نوسازی ناوگان فرسوده همچنان ادامه دارد
با وجود الزام دولت برای نوسازی حدود ۲۴۰ هزار کامیون فرسوده در کشور، بدقولی تولیدکننده و تأخیر در تحویل کامیون نو، صدای خریداران هر دو دسته خصوصی و دولتی را بلند کرده است.
به نقل از هفته‌نامه حمل‌ونقل، سایپا دیزل، ایران خودرو، ماموت و … همه در لیست فروشندگان بدقول هستند که باوجود تأخیر در تحویل نتوانسته اند حداقل پاسخ روشنی به خریداران خود داشته باشند و این عدم پاسخگویی موجب شده تا شاهد تجمع‌های متعددی در مقابل نمایندگی‌های فروش این سازندگان باشیم.
به تازگی سازندگان به بهانه افزایش قیمت دلار، خواهان دریافت هزینه‌ای بیشتر از خریداران به‌عنوان مابه‌التفاوت قیمت هنگام ثبت نام و خرید هستند. این امر که عدد قابل توجهی برای خریداران است موجب شده تا در هفته های اخیر بارها تجمعات مختلفی مقابل نمایندگی های شرکت ماموت خودرو و برخی دیگر از شرکت های خودروسازی داخلی به راه بیفتد و خریداران خواهان دریافت خودروهای خود بدون پرداخت قیمتی بیش از قیمت توافق شده قبلی باشند.
یکی از خریداران خودرو که در جمع معترضان بود گفت: زمانی که بحث نوسازی ناوگان فرسوده به میان آمد، دولت خبر از تسهیلات مناسب برای کسانی که خودروی فرسوده خود را تعویض کنند داد و ما هم تصمیم گرفتیم تا خودروی فرسوده خود را عوض کنیم در این بین شرکت های مختلف هم با اعلام شرایط و اعداد و ارقام مناسب به میان آمدند و ما هم پرداخت کردیم. همان زمان اعلام شد که طبق وعده اعلامی و با استفاده از تسهیلات دولتی می توانیم خودروی نو دریافت کنیم اما امروز این شرکت‌ها اعلام می‌کنند که نمی‌توانند با قیمت قبلی خودرو به ما تحویل بدهند و باید مابه‌التفاوت را که مبلغ زیادی است را پرداخت کنیم. در صورتی که در زمان پرداخت مبلغ هیچ صحبتی درباره پرداخت هزینه اضافه و … نبود و الان زمانی است که دولت باید در این امر دخالت کند تا همیشه خریداران در سیبل فشار خودروسازان نباشند.
به نظر می‌رسد که در این شرایط خودروساز باید این اختلاف قیمت ارز را از دولت مطالبه کند و باید برای جذب مشتری به سراغ دولت برود تا این ضرر و زیان جبران شود.
روز بعد از سخنرانی رئیس‌جمهور در رابطه با نوسازی ناوگان، خودروسازان اعلام کردند که با این شرایط گفته رئیس‌جمهور را عملی می کنند اما امروز که دلار گران شده و تولید هزینه بر است، نه دولت دخالت می کند و نه خودروساز، تا کنون چندین مرتبه این اعتراضات و تجمعات مقابل خودروسازی های طرف قرارداد انجام شده اما متأسفانه صدای این اعتراضات در جایی شنیده نمی شود و پاسخ خاصی هم داده نشده است
این اعتراضات علاوه بر ماموت خودرو، در مقابل ایران خودرو و سایپا دیزل هم انجام شده که مدیران این شرکت ها معتقدند که دریافت هزینه های بیشتر تنها در راستای افزایش قیمت ارز روی داده است. این مدیران تأکید می کنند که دریافت چنین مبالغی از سوی همه خودروسازان روی داده است و تنها محدود به شرکت های سنگین ساز نیست و به روالی مرسوم تبدیل شده است و سنگین سازان از این قاعده مستثنا نیستند.
چندی قبل در طرحی، دولت بیان کرد که به صاحبان دو کامیون، یک کامیون می دهد تا باهم شریک شوند. دولت حدود نصف قیمت کامیون های جدید را پرداخت می کند و دو راننده باقی پول کامیون نو را می پردازند با در نظر گرفتن وام ۱۸% برای این راننده ها.
این طرح شامل نوسازی ۲۰۰ هزار دستگاه کامیون، اتوبوس و مینی بوس می شود و هدف اصلی دولت هم کاهش آلودگی هوا و مشکلات محیط زیست است. در مورد تهران، بیش از ۷۰% آلودگی هوا مربوط به وسایل نقلیه است و در این میان اتوبوس ها و کامیون های فرسوده بیشترین سهم را دارند.
در ایران بیش از ۳۲ هزار کامیون بالای ۴۰ سال عمر دارند. علاوه بر ناوگان حمل بار، مسافران هم در جاده ها سوار خودروهای فرسوده می شوند. عمر متوسط ناوگان حمل مسافر جاده ای حدود ۱۴ سال است که برای مقایسه بیش از دو برابر اروپا است.
در این بین مینی‌بوس‌ها با متوسط عمر ۲۳ سال، فرسوده ترین ناوگان حمل مسافر در جاده ها هستند. طبق طرح دولت برای خرید ماشین های جدید رانندگان باید ۲۰% پول ماشین را نقد بدهند، ۳۰% را وام با بهره ۱۸% بگیرند و ۵۰% باقی مانده پول خودروی نو را هم دولت می پردازد.
آمارهای وزارت راه و شهرسازی ایران نشان می دهد که در بازار حمل ونقل مسافر هنوز جا برای اتوبوس های جدید وجود دارد. اما در مورد کامیون ها، به گفته مقام های دولت، با کاهش واردات و صادرات، کار کمی شده است.
در سال های پایانی دهه ۱۳۸۰ و آغاز ۱۳۹۰، افزایش قابل توجه واردات دولت، در بخش حمل و نقل جاده ای رونق ایجاد کرد و تعداد کامیون ها افزایش یافت. اما بعد با آغاز تحریم ها و کاهش قیمت نفت، واردات کاهش یافت و کار در صنعت حمل و نقل جاده ای از رونق افتاد. اکنون دولت می خواهد هم از کامیون های فرسوده خلاص شود و هم فکری به حال کامیون داران بیکار بکند.
با وجود الزام دولت برای نوسازی حدود ۲۴۰ هزار کامیون فرسوده در کشور، بدقولی تولیدکننده و تأخیر در تحویل کامیون نو، صدای خریداران هر دو دسته خصوصی و دولتی را بلند کرده است.
