حمل و نقل جادهای بخش بزرگی از میزان حمل و نقل کلی هر کشوری را تشکیل میدهد. تخمین زده میشود که در حدود ۷۰۰ میلیارد دلار بار، در کشور ایالات متحده آمریکا با استفاده از کامیون و در طی یک سال در جادههای این کشور، جابهجا میشود. به طور کلی برآورد میشود که در حدود ۷۰ درصد جابهجایی بار در کشورهای گوناگون، با استفاده از کامیون انجام میشود.
به همین دلیل استفاده از وسایل نقلیه باکیفیت و استاندارد، اهمیت فراوانی در کیفیت حمل و نقل زمینی در هر کشوری دارد. همان طور که میدانید، یکی از جدیدترین نورآوریها در صنعت حمل و نقل، «خودرو و کامیون خودران» هستند و رفته رفته جایگزین موتورهای دیزلی مانند موتور های کامینز می شوند. کمپانیهای تولیدکننده خودرو و کامیون بر سر ارائه بهترین فناوریها در این زمینه با هم رقابت دارند. در این مقاله قصد داریم تا با انواع مدلهای کامیون خودران آشنا شویم و ببینیم چه برندهایی در این زمینه پیشتاز هستند.
کامیون خودران چیست؟
کامیون خودران تاثیرگذارترین فناوری در صنعت حمل و نقل بین شهری، محسوب میشوند. کامیون خودران ، ایمنی بالایی دارند و میتوانند بازدهی در این شغل را تا حد زیادی افزایش دهند. در کامیون خودران رانندگی و یا بخشی از آن با استفاده از هوش مصنوعی انجام شده و از وظایف راننده در سطوح گوناگون کاسته میشود.
البته، هنوز باید کار زیادی برای تکمیل فناوری کامیون خودران انجام شود تا در تمام شرایط آب و هوایی در بزرگراهها، به خوبی عمل کند. در این میان، دولتها نیز در حال تغییر سیاستهای عمومی برای پوشش دادن رانندگی با استفاده از هوش مصنوعی هستند.
اصطلاح دیگری نیز در این صنعت با نام سیستم باربری خودکار یا Autonomous Trucking وجود دارد. در این سیستمهای حمل و نقل جادهای، از کامیونهایی که از منابع دیگر مانند ماهواره ها و GPS پیشرفته (سیستمهای موقعیتیاب جهانی) کنترل میشوند، استفاده میشود. در این سیستمها و در حالت عملکرد کاملاً خودکار، انتظار میرود که سیستم بدون سرنشین، مأموریت خود را در یک محدوده مشخص و بدون دخالت انسان انجام دهد. در حالت عملیات از راه دور، اپراتور انسانی، با استفاده از بازخورد ویدئویی و یا دیگر بازخوردهای حسی، مستقیماً محرکها را کنترل میکند.
چرا تولید کامیون خودران مهم است؟
تولید کامیون خودران و فناوریهای مرتبط با آن، به سرعت در حال تکامل هستند و در سالهای آینده، به سرعت به واقعیت تبدیل میشوند. بسیاری از دولتها، برندهای بزرگ مانند تسلا در آمریکا که سعی دارد خود را جایگزین شرکت های بزگی مانند ماک ، کنورث ، پیتر بلیت و اینترنشال در این کشور کند در بخش خصوصی و تولیدکنندگان کامیون همچنان به سرمایهگذاری هنگفتی برای تکمیل فناوری کامیون خودران ادامه میدهند. بیشتر کارشناسان اعتقاد دارند که کم کردن از دخالت انسان در رانندگی وسایل نقلیه سنگین، میتواند به کاهش تصادفات در این حیطه منجر شود.
کارشناسان پیشبینی میکنند میزان فروش کامیون خودران در سطوح ۴ و ۵، در سال ۲۰۳۰ میلادی، بیشتر از ۵ درصد از کل فروش نباشد اما این میزان در سال ۲۰۴۰ تا ۵۵ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. این میزان افزایش مسلما با افزایش نفع شرکتهای حمل و نقل، بیشتر نیز خواهد شد. وقتی این استقبال بیشتر شود، با جهش تولید در این زمینه، قیمت فناوریهای مورد استفاده کاهش پیدا کرده و این منجر به تحولی بزرگ در این بازار و در آیندهای نه چندان دور خواهد شد. با این تحول، ایمنی در صنعت حمل و نقل جادهای بالاتر و بهرهوری نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت.
باید توجه داشت که کامبون خودران در انواع مختلفی مانند چهار چرخ متحرک تولید خواهند شد و تمام کارایی های کامیون های فعلی در حمل و نقل مانند قابلیت استفاده از آن برای تریلی کفی ، کمپرسی ، بونکر و حتی ایزوتانک و کمرشکن و بوژی را دارند
مزایای استفاده از کامیون خودران در جادهها
استفاده از کامیون خودران مزایای زیادی هم برای رانندگان و هم برای سیستم حمل و نقل دارد. از جمله:
-
افزایش بهرهوری در حمل و نقل
کامیونهای نیمه خودکار میتوانند عملکرد صنعت لجستیک را هم از نظر بازده سوخت و هم از نظر زمان رسیدن به مقصد، به حداکثر برسانند. البته، این موضوع، به بهترین وجه توسط سیستم تصمیمگیری کامپیوتری انجام میشود. علاوه بر این، استفاده از ناوگان حمل و نقل بسیار کارآمدتر خواهد بود، با توجه به این که تحویل بار به ویژه برای حمل و نقلهای طولانی مدت، به زمان بسیار کمتری نیاز دارد. سیستمهای رانندگی خودکار در کامیون خودران ، به خطاهای مربوط به رانندگی پرخطر نیز پایان خواهند داد. به علاوه یک کامیون خودران همیشه کارآمدترین مسیر را انتخاب میکند.
در این سیستم میتوان کاروان متشکل از چند کامیون ایجاد نمود که به صورت دیجیتال به هم متصل بوده و با کمتر شدن مقاومت هوا، مصرف سوخت بسیار کمتری نیز خواهند داشت ، البته به لطف کامیون های برقی که توسط برخی شرکت ها مانند کامیون برقی ولوو به تازگی وارد بازار شده اند این مورد تا حد قابل قبولی اصلاح شده است. به علاوه سیستم اتوپایلوت در سیستمهای کامیون خودران تسلا و دیگر برندها، طوری طرحی شدهاند که رانندگی و تمام ریزهکاریهای آن به هوش مصنوعی سپرده میشود. در این صورت این سیستم بهترین و بهینهترین انتخابها را حتی در زمان عوض کردن دنده و یا انتخاب مسیر خواهد داشت که هم بر روی کارایی و هم مصرف سوخت تاثیرات بهینه خواهد گذاشت.
-
حرکت در ساعات کم بار
شلوغی ساعات ترافیک و محدودیتهای سفر در شهرهای بزرگ میتواند به طور قابل توجهی بر برنامه تحویل بار، تأثیر بگذارد. یکی از مزایای کامیون خودران بدون راننده این است که میتوانند به راحتی از ساعات کم پیک و با حداقل ترافیک استفاده کنند. به علاوه، رانندگی در تاریکی شب خطرناک است زیرا به سرعت باعث خواب آلودگی در سفرهای طولانی میشود. این موضوع، خطری برای سرمایهگذاری در سیستم حمل و نقل، بار مشتریان، جان راننده و سایر رانندگان در جاده است.
با استفاده از کامیونهای نیمهخودران، ناوگان حمل و نقل میتواند بدون نیاز به پارک کردن در ایستگاه استراحت برای شب، به حمل بار ادامه دهد. به همین ترتیب، کامیونهای نیمهخودران میتوانند به راحتی دادهها و نقشهها را از وب برای پیمایش در خیابانهای شلوغ شهر جستجو کرده و از استرس و تأخیر غیرضروری جلوگیری کنند.
-
سابقه ایمنی بهتر
استفاده از این سیستمها، اشتباهات ناشی از خستگی راننده و یا اشتباهات او را حذف کرده و رانندگی با ایمنی بالاتر و تصادف و قیچی کردن کمتر انجام خواهد شد. با این حال، گزارشهایی از حوادثی گزارش شده است که در آنها با وجود استفاده از فناوری، منجر به تصادفات مرگبار شده است.
هنگامی که کامیون خودران در شرایط استثنایی، از جمله آب و هوای بسیار بد، از دست دادن علائم راهنمایی و رانندگی، ترافیک بیش از حد، شرایط کم نور و… قرار گیرند، ممکن است اشتباهاتی رخ دهد اما این خطاها مسلما از سیستمهای سنتی کمتر خواهد بود.
-
کاهش هزینهها
ایمنی بهبود یافته در سیستمهای کامیون خودران، منجر به تصادف و خسارات کمتر میشود. این موضوع همچنین، باعث صرفهجویی قابل توجهی در هزینههای تعمیر و نگهداری و تعمیرات دورهای میشود. علاوه بر این، مصرف سوخت نیز در این سیستمهای کاهش خواهد داشت البته همانطور که گفته شد خودرو سازان و کامیون سازان در تولید کامیون های جدید از جمله کامیون های نسل جدید اسکانیا خود این مورد را یک از الویت ها خود قرار داده اند. حمل و نقل خودکار توسط کامیون خودران منجر به انقلابی در سیستم حمل و نقل جادهای خواهد شد که تقریباً هم به نفع راننده و هم مدیر ناوگان است.
سطوح مختلف استفاده از فناوریهای کامیون خودران
سطوح استفاده از تکنولوژی در کامیونهای نیمه خودران بر اساس میزان مداخله انسانی مورد نیاز در شش سطح طبقهبندی شده است.
-
سطح ۰ یا اتوماسیون صفر :
چنین وسیله نقلیهای اصلاً اتوماسیون رانندگی ندارد. این بدان معناست که عملکرد خودرو کاملاً بر عهده راننده است. بیشتر کامیونهایی که امروزه در جاده هستند، سطح ۰ در نظر گرفته میشوند.
-
سطح ۱ یا اتوماسیون رانندگی ابتدایی:
کامیونهای سطح ۱ با ابتداییترین شکل اتوماسیون ارائه میشوند که حداقل یک سیستم پشتیبانی، رانندگی را به صورت یکپارچه نظارت میکند. چنین سیستمهایی میتواند شامل کمک الکترونیکی با ترمز، شتابگیری یا حتی کنترل فرمان باشد.
-
سطح ۲ یا اتوماسیون رانندگی جزئی:
کامیونهایی که سطح ۲ هستند باید دارای سیستم کمک رانندگی پیشرفته (ADAS) باشند. چنین سیستمی باید بتواند شتاب، ترمز، یا حتی فرمان را در صورت نیاز به عهده بگیرد. با این حال، راننده باید هوشیار بوده و به طور مداوم بر عملیات رانندگی روی فرمان نظارت کند.
-
سطح ۳ یا اتوماسیون رانندگی مشروط:
چندین سیستم کمک راننده و هوش مصنوعی (AI) کامیون را کنترل میکنند و در مواقع اضطراری، یک راننده انسانی مسئولیت را بر عهده میگیرد.
-
سطح ۴ یا اتوماسیون رانندگی بالا:
در سطح ۴ نیازی به تعامل انسانی وجود ندارد و فناوری با استفاده از مسیرهای از پیش برنامهریزی شده و محدود شده از طریق مرزهای جغرافیایی، کامیون را از نقطه A به نقطه B میبرد.
-
سطح ۵ یا اتوماسیون کامل رانندگی:
اتوماسیون کامل رانندگی، به کامیون بدون راننده اجازه میدهد تا بدون هیچ گونه تعامل انسانی به هر جایی، در تمام شرایط، برود.
بررسی ۳ کامیون خودران محبوب در دنیا
برندهای معروف و پیشرو در زمینه تولید و ساخت کامیون خودران در جهان، رقابت بسیار تنگاتنگی در این زمینه با هم دارند. مهمترین برندهای تولیدکننده کامیون خودران در جهان و در حال حاضر، این برندها هستند:
- تسلا
- ولوو
- اسکانیا
الیته شرکت های دیگری مانند فریت لاینر به تازگی با به این عرصه نهاده اند اما پیشرو ترین آنها این سه شرکت بزرگ هستند ، در ادامه با سه برند پیشتاز در این زمینه آشنا میشویم:
-
کامیون خودران ولوو
شرکت ولوو یکی از پیشگامان در زمینه خودروهای خودران در جهان است. جدیدترین مدل از کامیون خودران ولوو با نام وِرا (Vera)، یک کشنده قوی برقی است که برای کار در بنادر و اسکلهها و جادهها طراحی شده است. باتری کامیون های خودران ولوو میتواند با یک بار شارژ، ۳۰۰ کیلومتر را طی کند و از یک پیشرانهی الکتریکی ۱۸۰ کیلووات بهره میبرد. این کامیون میتواند تا ۳۲ تن بار را به راحتی حمل نماید.
-
کامیون خودران تسلا
شرکت تسلا یکی از بهترین و بزرگترین شرکتها برای ارائه فناوریهای خودروهای خودران بوده است و در این زمینه همیشه از رقبا پیشی گرفته و حرفهای زیادی برای گفتن داشته است. جدیدترین مدل از کامیون خودران تسلا Semi نام دارد. این مدل از کامیون خودران که کاملا برقی است، میتواند تنها با یک بار شارژ، ۸۰۰ کیلوکتر را بپیماید. این کامیون همچنین قدرت لازم برای کشش ۳۶ تن بار را نیز دارد. ویژگیهای این کامیون، استفاده از فناوری اتوپایلوت (Autopilot) نسل دو است که از ترمز خودکار، آلارم خروج از خطوط و نیز هشدار برای انحراف از مسیر، استفاده میکند.
-
کامیون خودران اسکانیا
یکی دیگر از برندهای فعال در زمینه تولید کامیون خودران، برند اسکانیا است. جدیدترین مدل از کامیون خودران اسکانیا AXL نام دارد و یک کامیون بدون کابین است. این مدل دارای موتور احتراق داخلی است که از سوختهای تجدیدپذیر استفاده میکند. این خودروها از فناوریهای راداری، جیپیاس و دوربینهای متعدد استفاده میکنند. این کامیونهای تمام خودکار، قرار است در معادن و پروژهای بزرگ ساخت و ساز مورد استفاده قرار گیرند.
سخن آخر
کامیون خودران، به طور قطع در آینده حمل و نقل و انتقال بار جادهای تاثیر عمدهای در آینده نه چندان دور خواهد داشت. این سیستمها، امنتر و کمهزینهتر بوده و نیاز به استخدام رانندگان را به حداقل میرسانند. در سالهای آینده ما شاهد حضور کامیون خودران ولوو، اسکانیا و تسلا در جادهها خواهیم بود.
سوالات متداول
کامیون خودران چیست؟
در این مدل از کامیونها سعی میشود تا با استفاده از فناوریهای جدیدی مانند هوش مصنوعی، کامیون به صورت خودکار و با کمترین دخالت راننده، کنترل شود.
کامیونهای خودران از چه زمانی وارد جادهها میشوند؟
در حالی که انتظار میرود حضور کامیون خودران در دهه آینده به واقعیت تبدیل شوند، در حال حاضر فناوری حمل و نقل بدون راننده هنوز در مرحله آزمایش پیشرفته است. کامیونهای نیمه خودران امروزه در جادهها از نظر سخت افزاری و نرم افزاری در حال تست هستند.